Founded: 2021
Publication Type: Scientific Publications

Publication Details

A Guide to Philosophy and Religious Studies

Main Article Content

Dr. Mehmet Emin Sarıkaya (ed)
Editor
Ankara Yildirim Beyazit University
https://orcid.org/0000-0002-7550-4727

Synopsis

Philosophy and Religious Studies, one of the three main departments within the Islamic Sciences and Theology faculties, investigates the phenomenon of religion through the lens of humanities disciplines such as history, sociology, logic, psychology, philosophy, and education. Situated at the intersection of theology and the humanities, the Department of Philosophy and Religious Studies plays a significant role in the internationalization of theology education. Concurrently, these disciplines serve as intermediaries in contextualizing Islamic Sciences within contemporary understanding. The Department of Philosophy and Religious Studies generates data on contentious contemporary issues such as artificial intelligence, transhumanism, migration, and conflict resolution, thereby elucidating the intellectual background of these issues and providing theoretical insights through empirical research. Within this framework, the study addresses the incorporation of courses offered by the Department of Philosophy and Religious Studies, presenting them aligned with the project's objectives. The study aims to introduce the Department of Philosophy and Religious Studies, elucidating its content, functions, and outcomes, to foster critical thinking and analytical skills among students through philosophical education, facilitating a deeper comprehension of diverse aspects of religion, and delineating the disparities and connections between philosophy of religion and religious sciences. Furthermore, the study seeks to enable students to assess the logical and philosophical dimensions of various religions and belief systems, while also contributing to theological education by highlighting the unique fields of study and values inherent in Philosophy and Religious Studies. Ultimately, the study endeavors to facilitate the international integration of the Department of Philosophy and Religious Studies and its adaptation to contemporary needs within theological education. The research is predicated on the premise that Philosophy and Religious Studies should to be more inadequately introduced to students, particularly at the secondary school level, despite their increasing relevance in light of evolving global agendas. As a result of the analyses conducted, insights have been gleaned regarding the content, functioning, outcomes, fields of study, and methodologies of departmental courses. Consequently, this book aims to introduce the field of Philosophy and Religious Studies to students from high school to graduate levels, guiding new researchers, and offering ideas and direction to advisors and students regarding potential areas of study. Covering a broad research area alongside its departments, this book will guide prospective theology students, current departmental students, and those seeking graduate education within this discipline. In alignment with the stated objectives, the study will conclude by compiling chapters contributed by lecturers from diverse disciplines. Employing a quantitative research method and documentation technique, the study has gathered data from articles, books, field research, and lecturers’ experiencies. Detailed accounts of sub-units of Philosophy and Religious Studies, such as the History of Religions, Sociology of Religion, Psychology of Religion, Philosophy of Religion, Religious Education, Islamic Philosophy, Logic, and History of Philosophy, are provided, covering aspects such as history, methodologies, research topics, notable figures, fundamental resources, graduate education, academic journals, interdepartmental relations, and international collaborations. Each completed chapter has been peer-reviewed by relevant department lecturers using blind refereeing principles, with necessary corrections implemented by the authors. The book encompasses eight departments, delving beyond superficial analysis to address foundational issues within each department. Additionally, each chapter includes recommended readings and films. This study asserts itself as a potential textbook for introducing Philosophy and Religious Studies as an elective course in Imam Hatip high schools. It can also serve as an elective textbook for first-year undergraduate programs.

Keywords:

Islam, Religion, Philosophy, Religious Studies, Theology, Religious Education, Philosophy of Religion, Psychology of Religion, Sociology of Religion, History of Religions, History of Philosophy, Islamic Philosophy, Logic

References

  • Acar, Rahim- Yüce, Fatma. “Din Felsefesi Literatüründe Kuşbakışı Bir Gezinti”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 9/17 (2011), 201-232.
  • Adam, Baki. “Dinler Tarihi Bilimi”. Dinler Tarihi El Kitabı. ed. Baki Adam. 19-32. Ankara: Grafiker Yayınları, 2016.
  • Adamson, Peter. “Kindî ve Yunanca Felsefe Geleneğinin Kabulü”. çev. Cüneyt Kaya. İslam Felsefesine Giriş. Ed. Peter Adamson- Richard C. Taylor. 35-58. İstanbul: Küre Yayınları,5. Basım, 2018.
  • Akman, Zehra Oruk. “Mantık”. Felsefe ve Din Bilimlerinde Güncel Akademik Eğilimler (2016-2020). ed. Rukiye Aysun İnan. 427-464. Ankara: Sonçağ Akademi, 2022.
  • Aktay, Yasin- M. Emin Köktaş, Din Sosyolojisi Ankara: Vadi Yayınları, 2007.
  • Akyüz, Niyazi- Çapcıoğlu İhsan, Ana Başlıklarıyla Din Sosyolojisi, Ankara: Grafiker Yay.,2013.
  • Akyüz, Niyazi- Çapcıoğlu, İhsan, Din Sosyolojisi El Kitabı, Ankara: Grafiker Yay.,2020.
  • Alıcı, Mustafa. Din Bilimlerinde Klasik ve Çağdaş Yaklaşımlar. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2017.
  • Alıcı, Mustafa. Dinler Tarihinin Batılı Öncüleri. İstanbul: İz Yayıncılık, 2017.
  • Altaş, Eşref. “Fahreddin er-Râzî”. İslam Felsefesi Tarih ve Problemler. Ed. Cüneyt Kaya. 429-464. İstanbul: İSAM Yayınları, 6. Basım, 2018.
  • Altunya, Hülya. “Mantık ve Dînî İlimler İlişkisinin Tarihsel Gelişimi Üzerine Kısa Bir Tahlil”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 30 (2013), 57-72.
  • Arkonaç, Sibel. Psikolojide Bilginin Eleştirel Arkaplanı. İstanbul: Hiperlink, 2015.
  • Arslan, H. Tolga. “Darülfünun’dan İstanbul Üniversitesi’ne Felsefe Öğreniminin Yapılandırılması”. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi 61 (2017).
  • Arslan, Hatice. “Bir Disiplin Olarak Dinler Tarihi”. Dinler Tarihi. ed. Ramazan Adıbelli. 1-17. İstanbul: Lisans Yayıncılık, 2023.
  • Arslantürk, Zeki - Akyüz, Niyazi. Din Sosyolojisi II. Çamlıca Yayınları, 2015.
  • Ataş, Sacide. “Mantık-Metafizik İrtibatına Bir Örnek: İbn Sînâ ve Fahreddin Râzî’de Mahiyetin Bir Parçası Olarak Cins ve Fasıl”. Nazariyat İslâm Felsefe ve Bilim Tarihi Araştırmaları Dergisi 6/1 (Nisan 2020), 209-225.
  • AÜİF, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi. “Din Eğitimi”. Erişim 16 Eylül 2023.
  • Aydın, Mehmet S. “Din (Felsefesi)”. TDV İslam Ansiklopedisi. 9/339-341. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
  • Aydın, Mehmet S. Din Felsefesi. İzmir: İzmir İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2014.
  • Aydın, Mehmet. Dinler Tarihine Giriş. Konya: Literatürk, 2012.
  • Aydınlı, Yaşar. “Fârâbî ve Bağdat Meşşâî Okulu”. İslam Felsefesi Tarih ve Problemler. Ed. Cüneyt Kaya. 145-182. İstanbul: İSAM Yayınları, 6. Basım, 2018.
  • Aydoğan, Hüseyin. “Din Felsefesi Dersleri”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/34 (2016), 149-153. https://doi.org/10.17335/sakaifd.290950
  • Ayık, Hasan- Şahin, Enver. “Mantık”. İlahiyat Atlası. ed. Bayramali Nazıroğlu vd. 159-172. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2018.
  • Ayten, Ali- Düzgüner, Sevde. Tasavvuf Psikolojisine Giriş. İstanbul: Sufi Kitap, 2017.
  • Ayten, Ali- Köse, Ali. Popüler Dindarlık. İstanbul: Timaş Yayınları, 2018.
  • Ayten, Ali. Doğa Bize Emanet: Dini ve Psikolojik Yönleriyle İnsan Doğa İlişkisi. İstanbul: İz Yayıncılık, 2021.
  • Batson, Daniel C. vd. Din ve Birey: Sosyal Psikolojik Bir Yaklaşım. çev. Ali Kuşat- Abdulvahap Taştan. Kayseri: Kimlik Yayınları, 2017.
  • Battal, Emine. “Dinler Tarihi”. İlahiyat Atlası. ed. Bayramali Nazıroğlu vd. 109-122. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2018.
  • Batuk, Cengiz. “Türkiye’de Dinler Tarihi Çalışmalarının Tarihsel Seyri”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 9/4 (Ağustos 2009), 70-97.
  • Bauman, Zygmunt. Sosyolojik Düşünmek. çev. Akın Emre Pilgir. Ayrıntı Yayınları, 2021.
  • Baymur, Feriha. Genel Psikoloji. İstanbul: İnkılap Yayınevi, 22.Basım., 1994.
  • Bayrakdar, Mehmet. "İbn Miskeveyh", TDV İslâm Ansiklopedisi, Erişim 7 Ağustos 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/ibn-miskeveyh
  • Bayrakdar, Mehmet. Din Felsefesine Giriş. Ankara: Eski Yeni Yayıncılık, 2018.
  • Bayyiğit, Mehmet, Din Sosyolojisinin Doğuşu ve Gelişimi, ed. Talip Küçükcan, Eskişehir: Anadolu Üni. Cop., 2019
  • Bilgin, Beyza. Eğitim Bilimi ve Din Eğitimi. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1988.
  • Bingöl, Abdulkuddüs. “Osmanlı Dünyasında Mantık Bilimi ve Eğitimi”. Osmanlı Dünyasında Bilim ve Eğitim Milletlerarası Kongresi Bildirileri. ed. Hidayet Yavuz Nuhoğlu. 63-74. İstanbul: İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi, 2011.
  • Binsbergen, Wim M. J. van. “Challenges for the Sociology of Religion in the African Context: Prospects for the Next 50 Years”. Social Compass 51/1 (01 Mart 2004), 85-98.
  • Bird, J. Din Sosyolojisi Nedir çev. A. Taştan- M. D. Dereli, İstanbul: Lotus Yayınları, 2015.
  • Bolay, Süleyman Hayri. Felsefe Doktrinleri ve Terimleri Sözlüğü. 239. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 10. Basım, 2009.
  • Bouthoul, G. Sosyoloji Tarihi çev. Cemal Süreyya, İstanbul: İletişim Yayınları, 2012.
  • Brill. “Nvmen”. Erişim 21 Eylül 2023. https://brill.com/view/journals/nu/nu-overview.xml? contents=journaltoc
  • Burger, Jerry M. Kişilik. çev. Deniz Erguvan Sarıoğlu İnan. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2006.
  • BUÜ, Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. “Bilgi Paketi - Ders Kataloğu”. Erişim 19 Eylül 2023. http://bilgipaketi.uludag.edu.tr/Programlar/Detay/805?AyID=30
  • Büyükperdah, Sibel. Türkiye’de Mantık Alanında Yazılmış Olan Makalelerin Mantık Bilimine Katkısı. Erciyes Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
  • Cebeci, Suat. Din Eğitimi Bilimi ve Türkiye’de Din Eğitimi. Ankara: Akçağ Yayınları, 2015.
  • Cevizci, Ahmet, Felsefe Tarihi: Thales’ten Boudrillard’a. Say Yayınları, 2009
  • Chignell, Andrew- Pereboom, Derk. “Natural Theology and Natural Religion”. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. ed. Edward N. Zalta, 2020.
  • Cihan, A. Kamil. “Sühreverdî ve İşrâkîlik”. İslam Felsefesi Tarih ve Problemler. Ed. Cüneyt Kaya. 397-428. İstanbul: İSAM Yayınları, 6. Basım, 2018.
  • Clarke, Peter B.- Byrne, Peter. Religion Defined and Explained. New York: St. Martin’s Press, 1993.
  • Collins, James. The Emergence of Philosophy of Religion. New Haven, CT: Yale University Press, 1967.
  • Cüceloğlu, Doğan. İnsan ve Davranışı: Psikolojinin Temel Kavramları. İstanbul: Remzi Kitabevi, 39. Basım., 2021.
  • Çapcıoğlu, Fatma. “Öğrencilerinin Gözünden Prof. Dr. Beyza Bilgin ‘Hocaların Hocası’”. Prof. Dr. Beyza Bilgin’e Armağan. ed. Mualla Selçuk vd. Ankara: Grafiker Yayınları, 2019.
  • Çeti̇n, Ali. “Mantık Disiplini Üzerine Bazı Değerlendirmeler ve Öneriler”. Dini Araştırmalar 21/53 (2018), 79-98. https://doi.org/10.15745/da.420835
  • Çüçen, Abdulkadir. “Modern Türkiye’de Mantık Çalışmaları”. Felsefe Dünyası 30 (1999).
  • D’ancona, Cristina. “Yunancadan Arapçaya İntikal Eden Miras: Tercüme Edilen Yeni- Eflatunculk”. çev. Cüneyt Kaya. İslam Felsefesine Giriş. Ed. Peter Adamson- Richard C. Taylor. 11-34. İstanbul: Küre Yayınları, 5. Basım, 2018.
  • Dalkılıç, Bayram. “Türkiye’de İlahiyat Fakültelerinde Din Felsefesi”. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 2/1 (2009), 281-292.
  • Dalkılıç, Bayram. “Yirminci Yüzyılın İlk Çeyreğinde Türkiye’de Din Felsefesi”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/17 (2004), 63-110.
  • Daly, Chris. An Introduction to Philosophical Methods. 1st edition. Breakwater Books, 2010.
  • Davie, G. "Din Sosyolojisi" çev. Halil Aydınalp, M. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 28, (2005), 217-230.
  • Demirli, Ekrem. “İbnü’l-Arâbî ve Sadreddin Konevî: İlimlerin Tedâhül Devrinde Tasavvuf ve Felsefe”. İslam Felsefesi Tarih ve Problemler. Ed. Cüneyt Kaya. 503-540. İstanbul: İSAM Yayınları, 6. Basım, 2018.
  • Dilâ, Canan (ed.). İnsanı Ararken Damdan Düşen Psikolog: Doğan Cüceloğlu. İstanbul: Remzi Kitabevi, 16. Basım., 2021.
  • Din Psikolojisi El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları, 2. Basım., 2013.
  • Dobbelaere, Karel. “Some Trends in European Sociology of Religion: The Secularization Debate”. Sociological Analysis 48/2 (1987), 107-137. https://doi.org/10.2307/3711197
  • Doğan, Özlem. Mantık. İstanbul: İnkılap Yayınları, 2004.
  • Doğan, Recai. “Prof.Dr. Beyza Bilgin ve Din Eğitimine Katkıları”. Dini Araştırmalar Dergisi 23/58 (2020), 27-50.
  • Dostoevski, F. Michajlovič. Suç ve Ceza. çev. Mazlum Beyhan. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 9. Basım., 2011.
  • Dostoyevsky, Fyodor. Karamazov Kardeşler. çev. Nihal Taluy Yalaza. İstanbul: Türkiye İş Bankası, 2020.
  • Dölen, Emre. “II. Meşrutiyet Döneminde Darülfünun”. Osmanlı Bilim Araştırmaları Dergisi 10/1 (208M.S.), 1-46.
  • Dölen, Emre. “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Darülfünun’da İlâhiyat Öğretimi”. 105-123. İstanbul, 2010.
  • Dürüşken, Çiğdem. “Stoa Mantığı”. Felsefe Arkivi 28 (1991), 287-308.
  • EASR, European Association for the Study of Religions. “About”. Erişim 23 Eylül 2023.
  • Ekmeleddin İhsanoğlu. “Dârülfünun”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 30 Ağustos 2023.
  • Emiroğlu, İbrahim. “Mantık”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 28/18-28. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
  • Emiroğlu, İbrahim. Klasik Mantığa Giriş. Ankara: Elis Yayınları, 2022.
  • Erarslan, Hakan. Ders Ağırlığı, İçeriği ve Okutulan Kaynaklar Bakımından İlahiyat Fakültelerinde Mantık Dersi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Erdem, Engin. Varlıktan Tanrı’ya: İbn Sînâ’nın Metafizik Delili. İstanbul: Endülüs Yayıncılık, 2016.
  • Eroğlu, Gültekin. “Akıl Yürütme Formlarının Mantık ve Bilimlerde Yeri ve Değeri”. Hikmet Yurdu 5/10 (2012), 183-196.
  • Eroğlu, Gültekin. “Klasik Mantıktan Modern Mantığa Geçiş”. Hikmet Yurdu Düşünce-Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi 5/9 (2012), 115-135.
  • Eylem, Sezgin. Bertrand Russell’in Mantık Anlayışı. Dicle Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2013.
  • Fârâbî. El-Medînetu’l Fâzıla. çev. Yaşar Aydınlı. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2018.
  • Fârâbî. et-Tavtıa (Mantığa Giriş Risaleleri içinde). çev. Yaşar Aydınlı. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2021.
  • Fârâbî. İlimlerin Sayımı. çev. Ahmet Arslan. Ankara: Divan Kitap, 2015.
  • Fatih Toktaş, Yusuf Acuner. “İlahi̇yat Fakülteleri̇nde Felsefe Dersleri̇ Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği”. Ondokuz Mayis Üni̇versi̇tesi̇ İlahi̇yat Fakültesi̇ Dergi̇si̇ 17 (2004), 159-176.
  • Fidan, Erkan. “Arkeoloji”. Sosyal Bilimler Ansiklopedisi. Erişim 22 Eylül 2023.
  • Frankl, Viktor E. İnsanın Anlam Arayışı. çev. Selçuk Budak. İstanbul: Okuyan Us, 29.Basım., 2016.
  • Freyer, H. Din Sosyolojisi, çev. Turgut Kalpsüz, Ankara: De ki Yayıncılık,2011.
  • Fromm, Erich. Erdem ve Mutluluk: Ahlâk Psikolojisi Üzerine Bir İnceleme. çev. Ayda Yörükân. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 3. Basım, 1995.
  • Fromm, Erich. Sahip Olmak Ya Da Olmak. çev. Aydın Arıtan. İstanbul: Say Yayınları, 2017.
  • Fromm, Erich. Sevme Sanatı: Bir Eylem Olarak Sevmek. İstanbul: Say, 12. baskı., 2024.
  • Furseth, İ. An Introduction to The Sociology of Religion, Ashgate, 2006.
  • Gazâli, Ebû Hâmid el-. el- Mustasfa min ilmi’l-usûl. çev. Yunus Apaydın. İstanbul: Klasik yayınları, 2017.
  • Gazzâlî, Ebû Hâmid el-. El-Kıstâsü’l-Müstakîm. çev. İbrahim Çapak. İstanbul: T.C. Yazma Eserleri Kurumu Başkanlığı yayınları, 2016. http://ekitap.yek.gov.tr/urun/el-kistasu-l-mustakim_616.aspx
  • Georg Wilhelm Friedrich Hegel. Hegel’s lectures on the history of philosophy. çev. Elizabeth Sanderson Haldane, 2016. https://www.gutenberg.org/cache/epub/51635/pg51635-images.html
  • Goodchild, Philip. “Continental Philosophy of Religion: An Introduction”. Rethinking Philosophy of Religion: Approaches From Continental Philosophy. ed. Philip Goodchild. 1-40. New York: Fordham University Press, 2002.
  • Göcen, Gülüşan. Psikoloji, Mitoloji ve Din. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2018.
  • Göney, Süha. “Coğrafya”. Sosyal Bilimler Ansiklopedisi. Erişim 22 Eylül 2023.
  • Gutas, Dimitri. “The Study of Arabic Philosophy in the Twentieth Century: An Essay on the Historiography of Arabic Philosophy.” British Journal of Middle Eastern Studies, 29/1 (2002) pp. 5–25.
  • Günay, Nasuh. "Bîrûnî’nin Dinler Tarihi’ne Katkısı". Milel ve Nihal 10 (2013), 85-110.
  • Günay, Ünver. Din sosyolojisi. İstanbul: İnsan Yayınları, 2015.
  • Gündüz, Şinasi. “Giriş”. Dünya Dinleri. ed. Şinasi Gündüz. 14-24. İstanbul: Milel Nihal Yayınları, 2019.
  • Gündüz, Şinasi. Din ve İnanç Sözlüğü. İstanbul: Vadi Yayınları, 2017.
  • Güngör, Ö. "Din Sosyolojisinde Yöntem", ed. Özcan Güngör, İstanbul: Lisans Yayıncılık, 2020.
  • Güngör, Özcan- Sarıkaya, Mehmet Emin. “Sosyoloji ve İlahiyat(çı) Açısından Anlamı”. Journal of Analytic Divinity 1/1 (15 Aralık 2017), 1-21.
  • Gürsoy, Akile. “Antropoloji”. Sosyal Bilimler Ansiklopedisi. Erişim 22 Eylül 2023.
  • Haldun, İbni. Mukaddime (Tek Cilt) (Ciltli). ed. Süleyman Uludağ. Dergah Yayınları, 2023.
  • Harman, Ömer Faruk. “el-Milel ve’n-nihal”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 30/58-60. Ankara: TDV Yayınları, 2020.
  • Harman, Ömer Faruk. “Şehristânî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 38/467-468. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
  • Hasan Atsız. “Felsefe Tarihi”. İlahiyat Atlası. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2018.
  • Hasker, William. “Analytic Philosophy of Religion”. The Oxford Handbook of Philosophy of Religion. ed. William J. Wainwright. 421-445. New York: Oxford University Press, 2005.
  • Hegel, George W. F. Din Felsefesi Dersleri. çev. Doğan Naci Kadıoğlu. İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2018.
  • Higgins, Edward. “The Sociology of Religion in South Africa”. Archives de sociologie des religions 16/32 (1971), 143-164.
  • Hilmi Ziya Ülken. “Prof. Dr. Hikmet Birand”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/1-4 (1973).
  • Horozcu, Ümit. Kutsal Açlık ve Yeme Riyazeti. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2020.
  • Işıklı, Şevki. “Lotfi A. Zadeh’nin Hayat Hikayesi ve Bulanık Paradigmanın Üç Temel Unsuru”. Kutadgubilig: Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi 17 (2010), 89-101.
  • İbn Rüşd. Felsefe-Din Uyumu. Çev. Mevlüt Uyanık- Aygün Akyol. Ankara: Elis Yayınları. 2019.
  • İDA, İslam Düşünce Atlası, Erişim 4 Ağustos 2023. https://islamdusunceatlasi.org/tercume-hareketleri-ve-etkilesimler
  • İhsanoğlu, Ekmeleddin. “Dârülfünun”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 8/521-525. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.
  • İnan, Rukiye Aysun (ed.). Felsefe ve Din Bilimlerinde Güncel Akademik Eğilimler (2016-2020). Ankara: Sonçağ Akademi ve Kültür Yayınları, 2022.
  • İnan, Rukiye Aysun-Sürer, Hayriye Özlem. “Dinler Tarihi”. Felsefe ve Din Bilimlerinde Güncel Akademik Eğilimler (2016-2020). ed. Rukiye Aysun İnan. 1-71. Ankara: Sonçağ Akademi, 2022.
  • İzgi, Cevat. Osmanlı Medreselerinde İlim. İstanbul: İz Yayıncılık, 1997.
  • Karaca, Faruk. Yabancılaşma ve Din. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2021.
  • Karaman, Hüseyin. “Ebû Bekir er-Razî: İlhâdın Gölgesinde Bir Filozof”. İslam Felsefesi Tarih ve Problemler. Ed. Cüneyt Kaya. 119-144. İstanbul: İSAM Yayınları, 6. Basım, 2018.
  • Karaman, Sedat- Bakırcı, Fehim. “Türkiye’de Lisansüstü Eğitim: Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 2 (2010), 94-114.
  • Karataş, İbrahim Ethem. Max Müller: Hayatı, Eserleri ve Dinler Tarihindeki Yeri. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2006.
  • Karin de Boer. “Hegel’s Lectures on the History of Modern Philosophy”. The Oxford Handbook of Hegel. ed. Dean Moyar. New York: Oxford University Press, 2017.
  • Karlığa, H. Bekir. "İbn Rüşd". TDV İslâm Ansiklopedisi, Erişim 7 Ağustos 2023.
  • Kartopu, Saffet. Umudun Psikolojisi ve Teolojisi. Ankara: Eskiyeni, 2020.
  • Kaya, Cüneyt (ed.), İslam Felsefesi Tarih ve Problemler. İstanbul: İSAM, 2018
  • Kayacık, Ahmet. “Mısır’da Mantık Çalışmaları ve Mantık Eğitimi Üzerine: Türkiye İle Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme”. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9/Özel Sayı (2019), 233-246.
  • Kayacık, Ahmet. “Nicholas Rescher’in İslam/Arap Mantığına Katkıları Üzerine”. VIII. Mantık Çalıştayı Kitabı. ed. Vedat Kamer- Şafak Ural. 235-248. İstanbul: Mantık Derneği Yayınları, 2018.
  • Kenneth L. Schmitz. “Why Philosophy Must Have a History Hegel’s Proposal”. Doing Philosophy Historically. New York: Prometheus Books, 1988.
  • Kindî. “İlk Felsefe Üzerine” Felsefî Risaleler. çev. Mahmut Kaya. 4. Basım İstanbul: Klasik, 2018.
  • Kolektif. Sosyolojik Açıdan Din ve Sekülerleşme El Kitabı. ed. Özcan Güngör, Yusuf Yaralıoğlu, 2024.
  • Kolektif. Sosyolojik Açıdan Din ve Toplumsal Değişme: El Kitabı, ed. Özcan Güngör, Mehmet Emin Sarıkaya, 2021.
  • Kopelowitz, Ezra - Israel-Shamsian, Yael. “Why Has a Sociology of Religion Not Developed in Israel? A Look at the Influence of Socio-Political Environment on the Study of Religion: A Research Note”. Sociology of Religion 66/1 (2005), 71-84. https://doi.org/10.2307/4153117
  • Köz, İsmail. “Modern Türk Düşüncesinde Mantık Çalışmaları”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43/1 (2002), 135-169.
  • Kurt, A. Din Sosyolojisi Bursa: Dora Yayıncılık, 2012.
  • Kurt, Ali Osman – Aykıt, Dursun Ali. Dinler Tarihi. Ankara: Bilay Yayınları, 2019.
  • Kutlusoy, Zekiye. “Günümüzün Türkiye’sinde Mantıktaki Ana Eğilim ve Kimi Öneriler”. Felsefe Arkivi 51 (31 Aralık 2019). https://doi.org/10.26650/arcp2019-5129
  • Küçük, Abdurrahman vd. Dinler Tarihi. Ankara: Berikan Yayınevi, 2020.
  • Lang, Graeme. “Challenges for the Sociology of Religion in Asia”. Social Compass 51/1 (01 Mart 2004), 99-110. https://doi.org/10.1177/0037768604040793
  • Lawrence, M. Toplumsal Araştırma Yöntemleri Ankara: Yayın Odası Yayıcılık, 2014.
  • Levent Bayraktar. “Darülfünun’da Bi̇r Felsefe Hocası: Mehmet Emi̇n Eri̇şi̇rgil”. Felsefe Dünyası Dergisi 50 (2009), 64-80.
  • Loewenthal, Kate Miriam. Din Psikolojisi: Kısa Bir Giriş. çev. Mustafa Ulu. Kayseri: Kimlik Yayınları, 2017.
  • M. Cüneyt Kaya (ed.). Türkiye’de/Türkçede Felsefe Üzerine Konuşmalar. İstanbul: Küre Yayınları, 4. basım., 2015.
  • May, Rollo. Yaratma Cesareti. çev. Alper Oysal. İstanbul: Metis Yayınları, 9.Basım., 2005.
  • Mehmedoğlu, Ali Ulvi. Tanrıyı Tasavvur Etmek. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2011.
  • Mehmet Rami Ayas. “Felsefe ve Sosyal Bilimler Öğretimi ve Yayını Üzerine Birtakım Düşünceler”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 28 (1986).
  • Mehmet Vural. Tanzimat’tan Günümüze Türkiye’de Felsefe. Ankara: Elis Yayınları, 2018.
  • Meister, Chad. Philosophy of Religion. UK: Palgrave Macmillan, 2014.
  • Meral, Yasin. "Tevrat Tenkit Geleneğinin Öncüsü: İbn Hazm mı Spinoza mı?". Diyanet İlmi Dergi 50/4 (Aralık 2014), 69-82.
  • Morgan, Michael L. “The Goals and Methods of the History of Philosophy”. The Review of Metaphysics 40/4 (1987), 717-732.
  • Mustafa Öcal. “Yüksek İslâm Ensti̇tüsü”. TDV İslâm Ansiklopedisi. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 2013. https://islamansiklopedisi.org.tr/yuksek-islam-enstitusu
  • Mübahat Kütükoğlu. “Dârü’l-Hilâfeti’l-Aliyye Medresesi”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 25 Eylül 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/darul-hilafetil-aliyye-medresesi
  • Münir Koştaş. “Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Kuruluş ve Tarihçesi”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 31/1-4 (1989), 1-28.
  • Nagasawa, Yujin- Mohammad Saleh Zarepour (ed.). Global Dialogues in the Philosophy of Religion: From Religious Experience to the Afterlife. Oxford: Oxford University Press, Yakında.
  • Namal Y ve Karakök, T. “Atatürk ve Üniversite Reformu (1933)”. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi 1 (2011), 27-35. DOI: 10.5961/jhes.2011.003
  • Nermi Uygur. “Felsefe ve Tarihi”. Felsefe Arkivi 3 (1962).
  • Nešpor, Zdeněk R. “Three European Sociologies of Religion: Beyond the Usual Agenda of the Discipline”. Sociologický Časopis / Czech Sociological Review 44/3 (2008), 557-578.
  • Normore, Calvin. “The Methodology of the History of Philosophy”. The Oxford Handbook of Philosophical Methodology. ed. Herman Cappelen vd. 27-48. Oxford University Press, 1. Basım, 2016. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199668779.013.17
  • Oksident. “Amaç ve Kapsam”. Erişim 20 Eylül 2023.
  • Okumuşlar, Muhiddin. “Din Eğitiminin Bilimselleşmesi/Neliği”. Din Eğitimi El Kitabı. ed. Recai Doğan - Remziye Ege. 59-87. Ankara: Grafiker Yayınları, 5.Basım, 2017.
  • OMÜ, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. “Felsefe ve Dı̇n Bı̇lı̇mlerı̇ Ana Bı̇lı̇m Dalı Yüksek Lı̇sans Programı Ders Müfredatı”. Erişim 19 Eylül 2023.
  • Oppy, Graham- Nick Trakakis (ed.). The History of Western Philosophy of Religion. 5 Cilt. Oxford, New York: Oxford University Press, 2009.
  • Öcal, Mustafa. “İlahiyat Fakültelerinin Tarihçesi”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1 (1986).
  • Öner, Necati. “Türkiye’de Mantık Çalışmaları”. Felsefe Dünyası 6 (1992), 2-11.
  • Öner, Necati. Klasik Mantık. Ankara: Divan Kitap, 11. Basım, 2011.
  • Öner, Necati. Tanzimattan Sonra Türkiye’de İlim ve Mantık Anlayışı. Ankara: Divan Kitap, 2. Basım, 2012.
  • Özdemir, Metin. “Kelam Felsefe İlişkisi”. Eskiyeni 29 (2014), 7-25.
  • Paloutzian, Raymond F- Park, Crystal L. Din ve Maneviyat Psikolojisi, Temel Yaklaşımlar ve İlgi Alanları. ed. İhsan Çapcıoğlu- Ali Ayten. İstanbul: Phoenix Yayınevi, 2013.
  • Peker, Hüseyin. Din psikolojisi. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 9. Baskı., 2013.
  • Prior, A.N. “Logıc, History of”. Encyclopedia of Philosophy. ed. Paul Edwars. C. 4. London, 1967.
  • Reçber, Mehmet Sait. “Felsefe ve Din”. Din Felsefesi. ed. Recep Kılıç. 1-28. Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Yayınları, 2013.
  • Reisman, David C. “Fârâbî ve Felsefe Müfredatı”. çev. Cüneyt Kaya. İslam Felsefesine Giriş. Ed. Peter Adamson- Richard C. Taylor. 59-80. İstanbul: Küre Yayınları, 5. Basım, 2018.
  • Richard Rorty. “The Historiography Ofphilosophy: Four Genres”. Philosphy in History. ed. Richard Rorty vd. Cambridge, New York, Melbourne: Cambridge University Press, 1984.
  • Ritzer, G. Klasik Sosyoloji Kuramları çev. Himmet Hülür, Ankara: De ki Yayıncılık, 2011.
  • Ritzer, G. Klasik Sosyoloji Kuramları çev. Himmet Hülür, Ankara: De ki Yayıncılık, 2011.
  • RTEÜ, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. “Bilgi Paketi Ders Programları”. Erişim 19 Eylül 2023.
  • Safa, Peyami. Yalnızız. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 9. Basım., 1989.
  • Sanders, Andy F.- De Ridder, Kristof. Fifty Years of Philosophy of Religion: A Select Bibliography (1955-2005). Leiden-Boston: Brill, 2007.
  • Santinello, Giovanni- Gregorio Piaia (ed.). Models of the History of Philosophy: Volume II: From Cartesian Age to Brucker. Dordrecht: Springer Netherlands, 2011. https://doi.org/10.1007/978-90-481-9507-7
  • Sarıkaya, M. Emin- Gençaslan, Maşite, Felsefe ve Din Bilimlerinde Güncel Akademik Eğilimler ed. Aysun İnan, Ankara: Sonçağ Yay., 2022.
  • Sarıkaya, Mehmet Emin, Gençaslan, Maşite. Din Sosyolojisi. Felsefe ve Din Bilimlerinde Güncel Akademik Eğilimler, ed. Rukiye Aysun İnan, Ankara: Son Çağ Yayınları, 2023.
  • Sarıoğlu, Hüseyin. “İbn Rüşd: Bir Denge Filozofu”. İslam Felsefesi Tarih ve Problemler. Ed. Cüneyt Kaya. 365-396. İstanbul: İSAM Yayınları, 6. Basım, 2018.
  • SDÜ, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. “Felsefe ve Din Bilimleri Tezli Yüksek Lisans Programı Bilgileri”. Erişim 19 Eylül 2023.
  • Selçuk, Remziye. Türkiye’de Mantık Çalışmaları ve Mantık Bilimine Katkıları. Erciyes Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2009.
  • Serinsu, Mehmet Enis. “Din Eğitimi”. Felsefe ve Din Bilimlerinde Güncel Akademik Eğilimler (2016-2020). ed. Rukiye Aysun İnan. Ankara: Sonçağ Yayınları, 2022.
  • Sevinç, Bilal. “Türkiye’ de Lisansüstü Eğitim Uygulamaları, Sorunlar ve Uygulamalar”. DEÜ Eğitim Fakültesi Dergisi 34/1 (2001), 25-40.
  • Solmaz, Bünyamin. “Dine Sosyolojik Bakış Açılarındaki Gelişmeler”, Selçuk Üni. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2011.
  • Stone, Jon R. “Müller, F. Max”. Encyclopedia of Religion. ed. Lindsay Jones 9/6234-6237. USA: Gale eBooks, Macmillan Reference 2005.
  • Street, Tony. İslâm Mantık Tarih. çev. Harun Kuşlu. İstanbul: Klasik Yayınları, 2023.
  • Şenel, Cahid. “İbn Miskeveyh: Yeni Eflatuncu Metafizik ve Ahlak”. İslam Felsefesi Tarih ve Problemler. Ed. Cüneyt Kaya221-250. İstanbul: İSAM Yayınları, 6. Basım, 2018.
  • Şeriati, Ali. İnsanın dört zindanı. Ankara: Fecr Yayınları, 2013.
  • Şirinov, Agil. “Tûsî, Nasîrüddin”. TDV İslâm Ansiklopedisi, Erişim 7 Ağustos 2023.
  • Tablamacıoğlu, Mehmet, Din Sosyolojisi Ankara: Ankara Üni. Yay., 1963.
  • TAHR, Türkiye Dinler Tarihi Derneği. “Hakkımızda”. Erişim 23 Eylül 2023.
  • Taliaferro, Charles- Stewart Goetz (ed.). Encylopedia of Philosophy of Religion. 4 Cilt. Wiley-Blackwell, 2021.
  • Tanpınar, Ahmet Hamdi. Saatleri ayarlama enstitüsü. İstanbul: Dergâh Yayınları, 28. Basım., 2015.
  • Taylan, Necip. Mantık Tarihçesi-Problemleri. İstanbul: Marifet Yayınları, 1994.
  • Tekin, İshak. “İlahiyat Öğrencilerinin Akademik Başarıları, Lisansüstü Eğitim Farkındalıkları ve Lisasnüstü Eğitim Niyetleri Arasındaki İlişkiler”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9/2 (2022), 1374-1392.
  • Terkan, Fehrullah. “Gazzâlî: Hakikat Arayışı ve Tecdid Arasında Bir Hayat”. İslam Felsefesi Tarih ve Problemler. Ed. Cüneyt Kaya. 289-328. İstanbul: İSAM Yayınları, 6. Basım, 2018.
  • Tokat, Latif. Varoluşçu Teoloji. Ankara: Elis Yayınları, 2013.
  • Toktaş, Fatih. “İhvân-ı Safâ: Din-Felsefe İlişkisi ve Siyaset”. İslam Felsefesi Tarih ve Problemler. Ed. Cüneyt Kaya. 183-220. İstanbul: İSAM Yayınları, 6. Basım, 2018.
  • Tokur, Behlül. İmtihan Psikolojisi. Ankara: fecr yayınları, 2018.
  • Tokur, Behlül. Stres ve Din. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2017.
  • Tolstoy, Leo. İtiraflarım. çev. Orhan Yetkin. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 21.Basım, 2017.
  • Tolstoy, Lev N. İnsan Ne İle Yaşar? çev. İpek Söylemez. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2012.
  • Topaloğlu, Fatih. “Din Felsefesi”. İlahiyat Atlası. ed. Bayramali Nazıroğlu vd. 59-74. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2018.
  • Tosun, Cemal. “Bir Anabilim Dalı Olarak Türkiye’de Din Eğitiminin Doğuşu, Gelişmesi ve Alanına Katkıları”. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 2/1 (2009), 293-303.
  • Tosun, Cemal. “Bir Anabilim Dalı Olarak Türkiye’de Din Eğitiminin Doğuşu, Gelişmesi ve Alanına Katkıları”. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 2/1 (2009), 293-303.
  • Tosun, Cemal. Din Eğitimi Bilimine Giriş. Ankara: Pegem Yayınları, 2001.
  • Trakakis, Nick. The End of Philosophy of Religion. London, New York: Continuum, 2008.
  • Turan, Nuray, “Bir Kamu Üniversitesi Personelinin Çalışma Mutluluğunu Etkileyen Faktörler: Nitel Araştırma Örneği”, Journal of Economy Culture and Society, 2019.
  • Turan, Yahya. Din Psikolojisi Güncel Durum Analizi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2020.
  • Tuzcu, Gökhan. “Lisansüstü Öğretim İçin Yurtdışına Öğrenci Göndermenin Planlanması”. Milli Eğitim 160 (2003).
  • Tümer, Günay. “Bîrûnî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 6/206-215. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
  • UCPJ, University of Chicago Press Journal. “History of Religions”. Erişim 21 Eylül 2023.
  • Ulutürk, Mehmet. “Türkiye’de Bir Mantık Geleneğinden Söz Edilerbilir mi? Tematik ve Bibliyografik Bir Soruşturma”. Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi 19/36 (2014), 229-363.
  • Ural, Şafak. “Mantık”. Sosyal Bilimler Ansiklopedisi. ed. M. A. Yekta Saraç. 3/41-43. TÜBİTAK, 2022. https://ansiklopedi.tubitak.gov.tr/ansiklopedi/mantik
  • Utku, Ali- Kaya, M Cüneyt. “Türkiye’de Modern Felsefe Tarihi Yazımının Serencamı: Geç-Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Bir Literatür Değerlendirmesi”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 9/17 (2011), 11-48.
  • Uyanık, Mevlüt -Akyol, Aygün, İslam Felsefesi: Giriş. Ankara: Elis Yayınları, 2020
  • Üçer, Halil İbrahim. “Antik-Helenistik Birikimin İslam Dünyasına İntikali: Aristotelesçi Felsefenin Üç Büyük Dönüşüm Evresi”. İslam Felsefesi tarih ve Problemler. Ed. Cüneyt Kaya. 37-90. İstanbul: İSAM Yayınları, 6. Basım, 2018.
  • Ülken, Hilmi Ziya. “Tanzimattan Sonra Mantık Hareketleri”. Edebiyat Fakültesi Tarih Mecmuası 1 (1984), 37-51.
  • Ülken, Hilmi Ziya. Felsefeye Giriş. 1 Cilt. Ankara: Ajans Türk Matbaası, 1957.
  • Ülkü, Mustafa. “Bir Mantık Kataloğu Denemesi (Seminer Ödevi)”, 2020.
  • Üzümcü, Muzaffer. “İlahiyat Fakülteleri Felsefe ve Din Bilimleri Bölümlerinde Akademik Yapılanma ve Lisansüstü Eğitim Üzerine Bir Değerlendirme”. Mevzu: Sosyal Bilimler Dergisi 3 (2020), 167-192.
  • Vural, Mehmet, Türkiye’de Felsefe. 2. Basım Ankara: Elis Yayınları, 2018.
  • Watson, Richard A. “What Is the History of Philosophy and Why Is It Important?” Journal of the History of Philosophy 40/4 (2002), 525-528. https://doi.org/10.1353/hph.2002.0085
  • Weber, M. Din Sosyolojisi çev. Latif Boyacı, İstanbul: Yarın Yayıcılık, 2012.
  • Weber, M. Din Sosyolojisi çev. Latif Boyacı, İstanbul: Yarın Yayıcılık, 2012.
  • Westphal, Merold. “Continental Philosophy of Religion”. The Oxford Handbook of Philosophy of Religion. 472-493. New York: Oxford University Press, 2005.
  • WOL, Wiley Online Library. “Journal of Religious History”. Erişim 21 Eylül 2023.
  • Yalom, Irvin D. Nietzsche Ağladığında. çev. Aysun Babacan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 9. Basım., 2000.
  • Yapıcı, Asım. Din Kimlik ve Ön Yargı: Biz ve Onlar. Adana: Karahan kitabevi, 2004.
  • Yavuz, Kerim. Günümüzde Din Eğitimi. Adana: Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1998.
  • Yavuz, Yusuf Şevki. “el-Fasl”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 12/215-216. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
  • Yazıbaşı, M. Ali, “4-6 Yaş Kur’an Kursu Öğreticilerinin online Eğitim Tecrübeleri Üzerine Nicel Araştırma” Journal of Analitic Divinity, 6/1, 2022.
  • Zengin, Zeki Salih- Arpaguş, Fatma. “Bilim ve Bilimsel Yönteme Giriş”. Bilimsel Araştırma Süreçleri: Yöntem, Teknik ve Etiğe Giriş. ed. Özcan Güngör, 2018.
  • Zengin, Zeki Salih. II. Meşrutiyette Medreseler ve Din Eğitimi. Ankara: Akçağ Yayınları, 2002.
  • Zengin, Zeki Salih. Medreseden Darülfünuna Türkiye’de Yüksek Din Eğitimi. Ankara: Maarif Mektepleri Yayınları, 2019.

License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

Funding data