Religious and Ethical Values in Example of Ten Works
On Temel Eser Örneğinde Dinî ve Ahlâkî Değerler
The fairy tales, lullabies, stories and novels, which are listened during childhood, affect not only our inner World but also our religious and ethical development. In this research, it is questioned that, whether the 100 Basic Works which was recommended by Ministry of Education in 2005 affect the childern’s religious and ethical development and how these books interpret the religious and ethical values.
In this research we tried to answer these questions briefly: how the religious and ethical values were explained in these books chosed from the 100 Basic Works, which of those values were placed in Religious Culture and Ethical Knowledge educational programme? Can this literature be used in educational of religious and ethical values? Can it be used in Religious Culture and Ethical Knowledge lessons? How these works affect the students’ religious and ethical education.
In this research, some religious and ethical values were pointed with, the method of descriptive field search, then these values were interpretted. After that, the questionaires prepared basically from these Works, were applicated to 200 students who are at 1.class of different types of high schools. Then, students and teachers were interviewed and the findings have been evaluated with SPSS programs, t- test, factor analysis and chi-square techniques.
Consequently, it was seen that the religious and ethical values were pointed intensely in these works. The students read then and are affected, but the students in Religious Culture and Ethical Knowledge have some mental conflicts because of that they see these works as literal works only. Besides that, we need the Works which explain these values by connecting them to our time without limitting them to a certain group of people or term, and which take the interests and needs of students into consideration.
Çocukluktan itibaren dinlenilen masallar ve ninniler, okunan hikâyeler ve romanlar ruh dünyamızı etkilemekle kalmayıp dinî ve ahlâkî gelişimimizi de etkilemektedir. Bu bağlamda araştırmada, 2005 yılında MEB tarafından tavsiye edilen 100 Temel Eser içinden öğrencilerin en çok okuduğu kitapların dinî ve ahlâkî gelişimlerini etkileyip etkilemediği, kitaplarda dinî ve ahlâkî değerlerin nasıl işlendiği incelenmeye çalışılmıştır.
Çalışmaya temel oluşturan problemleri şu şekilde özetlemek mümkündür: 100 Temel Eser içinden seçilen kitaplarda dinî ve ahlâkî değerler nasıl işlenmektedir? DKAB programlarında hangi değerlere yer verilmektedir? Dinî ve ahlâkî değerlerin öğretiminde edebi eserlerden faydalanılabilir mi? Bahsedilen eserler DKAB derslerinde kullanılabilir mi? Bahsedilen eserler öğrencilerin dinî ve ahlâkî eğitimini nasıl etkilemektedir?
Bu problemlerin incelenmeye çalışıldığı araştırmada, betimsel alan araştırması yöntemi kullanılarak bazı dinî ve ahlâkî değerler tespit edilmiş ve bu değerlerle ilgili yorumlar yapılmıştır. Daha sonra bahsedilen kitaplar temel alınarak hazırlanan anketler farklı liselerin 1. sınıfında okuyan 200 öğrenciye uygulanmıştır. Uygulamadan sonra öğrenciler ve öğretmenlerle görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen bulgular SPSS programıyla, t-Testi, faktör analizi ve ki-kare (chi-square) teknikleriyle değerlendirilmiştir.
Sonunda, bahsedilen kitaplarda dinî ve ahlâkî değerlerin yoğun olarak işlendiği, öğrencilerin 100 Temel Eserde yer verilen kitapları okuduğu ve etkilendiği ancak DKAB derslerinde kullanılması konusunda, kitapları sanat eseri olarak görmelerinden dolayı zihinsel karmaşıklık yaşadıkları görülmüştür. Bununla birlikte dinî ve ahlâkî değerleri belirli bir kesim ya da zamanla sınırlandırmayan, günümüzle bağlantı kurabilen, öğrencilerin ilgi ile ihtiyaçlarını dikkate alan ve gerçeklik algısına uyan eserlerin yazılmasına ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır.
Acuner, H. Yusuf. 14-18 Yaş Arası Gençlerde Ahlâkî Yargı Gelişimi ve Ahlâk Eğitimi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2004.
Akarsu, Bedia. Felsefe Terimleri Sözlüğü. Ankara: Savaş Yayınları, 1984.
Akbaş, Oktay. “Değer Eğitimi Akımlarına Genel Bir Bakış”. Değerler Eğitimi Dergisi 6/16 (Aralık 2008), 9-27.
Aslantürk, Zeki. Araştırma Metot ve Teknikleri. İstanbul: İFAV Yayınları, 1999.
Aydın, Mahmut. Monologdan Diyaloğa: Çağdaş Hristiyan Düşüncesinde Hristiyan-Müslüman Diyaloğu. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2001.
Aydın, Mehmet Zeki. “Okullarda Çalışan Herkesin Görevi Olarak Değerler Eğitimi” Docplayer. Erişim 19.05.2021. https://docplayer.biz.tr/185804925-Okulda-calisan-herkesin-gorevi-olarak-degerler-egitimi-1.html.
Ayhan, Halis - Hökelekli, Hayati - Öcal, Mustafa - Ekşi, Halil – Mehmedoğ-lu, Yurdagül. Din ve Ahlâk Eğitim Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar. İstanbul: Dem Yayınları, 2004.
Çağrıcı, Mustafa .“Şükür”. Türkiye Diyanet Vakıfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim: 30.05.2021. https://islamansiklopedisi.org.tr/sukur
Cebeci, Aylin. İlköğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Ahlâkî Değerlerin Eğitimi ve Öğretimi.
Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2005.
Cervantes, Don Kişot, ed. Mehmet Dikmen. İstanbul: Karanfil Yayınları, 2012.
Collodi, Carlo. Pinokyo. çev. Nihal Yeğinobalı. Ankara: İmge Yayınları, 2011.
Çelenk, Şule. Çocuklara Dinî Alışkanlıkların Kazandırılmasında Aile, Okul ve Çevrenin Etkisi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2004.
Defoe, Daniel. Robinson Crusoe. çev. Akşit Göktürk. İstanbul: YKY Yayınları, 2012.
Die Gaste.“26 Ağustos 1789 İnsan ve Yurttaş hakları Bildirgesi”.Erişim 30.05.2021. http://www.diegaste.de/gaste/diegaste-sayi1712.html
T.C. Diyanet İşler Başkanlığı Dini Yayınlar Genel Müdürlüğü. “Hadislerle İs-lam”. Erişim 30.05.2021. https://hadislerleislam.diyanet.gov.tr/sayfa.php?CILT=3&SAYFA=85
Ebû Dâvûd, Süleyman b. el-Eş’as. Sünen-i Ebî Dâvûd, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
Ekşi, Halit. “Temel İnsani Değerlerin Kazandırılmasında Bir Yaklaşım: Karakter Eğitimi Programları”.
Değerler Eğitimi Dergisi 1/1 (2004), 79-96.
Fromm, Erich. Erdem ve Mutluluk. çev. Ayda Yörükan. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 1994.
Gardner J. Mary - Gardiner, Harry W. Çocuk ve Ergen Gelişimi. çev. Bekir Onur. İstanbul: İmge Kitabevi, 2004.
Gömleksiz, Mehmet Nuri. “Lise Öğrencilerinin Toplumsal Değerler İlişkin Tutumları: Elazığ İli Örneği”.
Değerler ve Eğitimi. ed. Recep Kaymakcan vd. 727-741. İstanbul: Dem Yayınları, 2007.
Gündüz, Şinasi. Dinsel Şiddet: Sevgi Söyleminden Şiddet Realitesine Hristiyanlık. Samsun: Etüt Yayınları, 2002.
Gündüz, Turgay. İslam, Gençlik ve Din eğitimi. Bursa: Düşünce Kitabevi, 2002.
Güntekin, Reşat Nuri. Çalıkuşu. İstanbul: İnkılap Yayınları, 2000.
Hökelekli, Hayati. Çocuk, Genç, Aile Psikolojisi ve Din. İstanbul: Dem Yayın-ları, 2009.
İbn Mâce, Ebû ‘Abdillâh Muhammed b. Yezîd. Sünen-i İbn Mâce, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
İnan Kılıç, Ayşe. Yüz Temel Eserde Dinî ve Ahlâkî Değerler. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2009.
Kalaycı, Şeref. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayınları, 2010.
Karatay, Halit. “Karakter Eğitiminde Edebi Eserlerin Kullanımı”. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 6/1 (Winter 2011), 1439-1454. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.2191
Kaya, Mevlüt. “İlköğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersi Öğretim Programlarındaki Ahlâkî Konuların Ahlâk Eğitimi Açısından De-ğerlendirilmesi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 23/1 (2007), 23-49.
Kaymakcan, Recep - Meydan, Hasan. “Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Prog-ramlarına ve Öğretmenlerine Göre Değerler Eğitimi”. Değerler Eğitimi Dergisi 9/21 (2011), 29-55.
Krech, David - Crutchfild, Richard S. Sosyal Psikoloji. çev. Erol Güngör. İstanbul: Ötüken Yayınları, 1999.
Koç, Bozkurt. “Çocuklarda Cennet ve Cehennem Tasavvuru (İlköğretim Okulu Öğrencileri Örneklemi)”. Ekev Akademi Dergisi 39/13 (Ba-har, 2009), 155-178.
Kur’ân ve Meâli. Erişim 20.03.2013. https://www.kuranvemeali.com/hac-suresi/40-ayeti-meali
Kuşat, Ali. Ergenlerde Allah Tasavvuru. ed. Ü. Günay- C. Çelik. Dindarlığın Sosyo-Psikolojisi. Adana: Karahan Kitabevi, 2006, 113-156.
Lickona, Thomas. “The Return of Character Education”, Educational Leadership. Vol.5, No.3, 1993, ss. 9-11. Erişim 02.02.2013. http://www.ascd.org/publications/educational-leadership/nov93/vol51/num03/The-Return-of-Character-Education.aspx.
MEB, Milli Eğitim Bakanlığı. Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersi Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü, 2010.
MEB, Milli Eğitim Bakanlığı. İlköğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersi Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü, 2010.
O’sullivan, Sherly. “Books to live by: Using childrren’s literature for Chracter Education”. The Reading Teacher 57/7 (April 2004), 640-645.
Öcal, Mustafa. “Okulöncesi ve İlköğretim Çağı Çocuklarının Allah Tasav-vurları Üzerine Bir Araştırma”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 13/2 (2004), 59- 80.
Öcal, Mustafa. Din Eğitimi ve Öğretiminde Metotlar. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2009.
Öztürk, Hüseyin Emin. Batı Çocuk Klasiklerinde Temel Değerler. Ankara: Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, 1991.
Peker, Hüseyin. Din Psikolojisi. Samsun: Aksiseda Matbaası, 2000.
Plevmatikos, Dimitris. “İlkokul Çağındaki Çocukların Dinî Kavramlarındaki Kavramsal Değişimler: Tanrı’nın yaşadığı Ev Örneği”. çev. Recep Kaymakcan - Abdülkadir Çetin. Dinî Araştırmalar Dergisi 8/22 (2005), 313- 334.
Porter, H. Eleanor. Pollyanna. çev. Ayşe Hilal Mahmutoğlu. İzmir: Zambak Yayınları, 2012.
Rasim, Ahmet. Falaka. İstanbul: Timaş Yayınları, 2009.
Russel, Bertrand. Eğitim Üzerine. çev. Nail Bezel. İstanbul: Say Yayınları, 1996.
Safa, Peyami. Fatih-Harbiye. İstanbul: Alkım Yayınları, 2011.
Sağlam, İsmail. Çocuk ve İbadet. İstanbul: Düşünce Kitabevi Yayınları, 2003.
Seyyar, Ali. Davranış Bilimleri Terim Sözlüğü. İstanbul: Beta Yayınları, 2004.
Seyfettin, Ömer. Falaka. Ankara: Bilgi Yayınları, 2010.
Seyfettin, Ömer. Yalnız Efe. Ankara: Elips Yayınları, 2012.
Sezer Sevgi - Kaya, Pelin. “Gelişimsel Açıdan Ölüm Kavramı”. Dicle Üniver-sitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 2/13 (2009), 151- 165.
Smith, Barry D. “Forgiveness”. Studylight.org. Erişim 30.05.2021. https://www.studylight.org/dictionaries/eng/bed/f/forgiveness.html
Spyri, Johanna. Heidi. çev. Meryem Doğan. İstanbul: Aden Yayınları, 2005.
Şen, Ülkü. Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2005 Yılında Tavsiye Ettiği 100 Temel Eser Yoluyla Türkçe Eğitiminde Değerler Öğretimi Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
Şengün, Mustafa. “Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Ahlâkî Düşünce ve Yargı-ları -Samsun İli Örneği-”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Der-gisi 6/4 (2006), 297-316.
Şirin, R. Mustafa. Çocuk Edebiyatı Yıllığı. İstanbul: Gökyüzü Yayınları, 1987.
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ. Sünen-i Tirmizî. İstanbul: Çağrı Yayın-ları, 1992.
TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu. “İstatistiklerle Çocuk, 2013”. Erişim 30.05.2021. https://tuikweb.tuik.gov.tr/Hbrint.do?id=16054
Turan, İbrahim. “Bazı Batı ve Türk Çocuk Klasiklerinde Dinî ve Ahlâkî De-ğerler”. Din bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 10/1 (2010), 171- 194.
Türk Dili Kurumu Sözlükleri. “Adalet”. Erişim 31.01.2013. https://sozluk.gov.tr
Türk Dili Kurumu Sözlükleri. “Alçak gönüllü”. Erişim 31.01.2013. https://sozluk.gov.tr
Türk Dili Kurumu Sözlükleri. “Bağımsızlık”. Erişim 31.01.2013. https://sozluk.gov.tr
Türk Dili Kurumu Sözlükleri. “Cömertlik”. Erişim 31.01.2013. https://sozluk.gov.tr
Türk Dili Kurumu Sözlükleri. “Hoşgörü”. Erişim 31.01.2013. https://sozluk.gov.tr
Türk Dili Kurumu Sözlükleri. “Merhamet”. Erişim 31.01.2013. https://sozluk.gov.tr
Türk Dili Kurumu Sözlükleri. “Özgürlük”. Erişim 31.01.2013. https://sozluk.gov.tr
Türk Dili Kurumu Sözlükleri. “Saygı”. Erişim 31.01.2013. https://sozluk.gov.tr
Türk Dili Kurumu Sözlükleri. “Sorumluluk”. Erişim 31.01.2013. https://sozluk.gov.tr
Tümer, Günay. “Asli Günah”. Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 3/496-497. İstanbul: Türk Diyanet Vakfı Yayınları, 1991.
Uygun, Hamdi. Halktaki Din Adamı İmajı ve Din Görevlilerinden Beklentiler. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1992.
Wullf, David M. Psychology of Religion. New York: John Wiley&Sons Inc., 1997.
Yavuz, Kerim, Çocukta Dinî Duygu ve Düşüncenin Gelişimi. İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 2012.
Yıldız Murat, Çocuklarda Tanrı Tasavvurunun Gelişimi. İzmir: İzmir İlahiyat Vakfı Yayınları, 2007.
Zulliger, Hans. Çocukta Oyunla Tedavi. İstanbul: Cem Yayınevi, 1997.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
On Temel Eser Örneğinde Dinî ve Ahlâkî Değerler
İndir
Yayın Bilgisi
-
Yayın TürüKitap
-
Yayım Tarihi25 Haziran 2021
-
Dizi
-
Dizi No.1
-
Kategori
-
OCLC number (23)1392089226
-
ISBN-10 (02)605-74416-2-1
-
ISBN-13 (15)978-605-74416-2-1
-
Proprietary (01)3
-
Publication date (01)25.06.2021
