Hz. Peygamber (s.a.v.) ve Liderlik

Yazarlar

  • Prof. Dr. Adem Apak
    Bursa Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Tarihi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi, Bursa, Türkiye image/svg+xml
Allah Rasûlü’nün (s.a.v.) peygamberlik misyonu ferdî ve manevî hayat kadar maddî ve içtimaî ha¬yatın da mükemmellik ölçüsünü ortaya koymayı ve insanlığa her iki alanda kıla¬vuzluk yapmayı hedefler. Hz. Muhammed (s.a.v.), bir Elçi olarak insanları Allah’ın davetine çağırmak, manevî anlamda onları olgunlaştırmakla birlikte, devlet adamı niteliğiyle de yönetim sanatının en ince örneklerini göstermiş, bu anlamda da gelecekteki devlet adamlarına siyasî öncülük yapmıştır. Allah Rasûlü’nün (s.a.v.) Mekke döneminde daha ziyade nübüvvet yönü ön planda iken, buna karşılık Medine döneminde nübüvvet ile iktidar, yani siyaset birlikte işlev görmüştür. Başka bir ifadeyle Allah Rasûlü (s.a.v.), Medine’de risâletini siyaset (devlet) destekli olarak gerçekleştirmiş, dinî sorumluluk ile siyasî iradeyi birleştirmiştir. Dolayısıyla Medine döneminde Allah Rasûlü’nün (s.a.v.) siyasî kişiliği, devlet adamlığı yönü, ayrıca bununla birlikte anılması gereken askerî şahsiyeti daha görünür hale gelmiştir. Bundan dolayı Allah Rasûlü’nün (s.a.v.) risâlet hayatı ve faaliyetlerinin incelenmesinde mutlaka onun yöneticilik kişiliğinin de dikkate alınması gerekir. Allah Rasûlü (s.a.v.) esas itibariyle maddî-dünyevî bir iktidar hedefinde olmamıştır. Bu da hemşehrilerinin kendi putlarına dil uzatmama koşuluyla ona Mekke riyasetini teklifi götürdüklerinde, O’nun: “Güneşi sağ elime ve ayı da sol elime verseniz, yine de davamdan vazgeçmem!” ifadesinden açıkça anlaşılır. Dolayısıyla Hz. Muhammed (s.a.v.) risâletin Mekke döneminde bir siyasî organizasyon (devlet) oluşturmaktan ziyade kendine inananları örgütlendirmeye odaklanmış görünmektedir. Zira devlet onun gözünde bir amaç değil, ancak dinin yayılması adına sadece bir araçtan ibaretti. Ancak Medine dönemindeki şartlar ve daha önce Mekke döneminde karşı karşıya kaldığı problemler devleti zorunlu kıldığı için hicretten sonra Medine’de bir devlet oluşumuna gidilmiştir. Aslında devletin ilk adımları daha Medine’ye hicret gerçekleştirilmeden Akabe Biatların’da (özellikle de ikincisinde) atılmıştır. Yapılan görüşmeler sonucunda Medineliler siyasî nitelikli olan şu hususlarda Hz. Peygamber’le (s.a.v.) iş birliği içinde olacaklarını ilân etmişlerdir: “Genişlikte ve darlıkta, sevinçte ve tasada dinleyip itaat etmek esastır. Seni kendi nefsimizden üstün tutacağız. Emir ve kumanda hangimizde olursa sana muhalefet etmeyeceğiz. Allah yolunda kimsenin ayıplamasından korkmayacağız”.

Hz. Peygamber (s.a.v.) ve Liderlik

İndir

Yayın Bilgisi

Apak, Adem. “Hz. Peygamber (s.a.V.) Ve Liderlik”. Din Ve Liderlik. ed. Cağfer Karadaş - critical ed . 5/50-62. Sempozyum Kitapları. Ankara: Oku Okut Yayınları, 2024. https://doi.org/10.55709/okuokutyayinlari.270