Muhterem hocalarım, değerli hazirun, hepiniz hürmetle selamlıyorum. Prof. Dr. Adem Apak hocamızın sunmuş olduğu “Hz. Peygamber ve Liderlik” adlı bildirisini müzakere edeceğim. Müzakeremde çalıştay öncesi tarafıma gönderilen metin esas alınacaktır. Öncelikle kendisini bu başarılı tebliğinden dolayı tebrik ediyorum. Peşinen belirteyim ki, değerli meslektaşımızın bu metnindeki tespitlerin çoğuna katılmaktayım. Dolayısıyla ben, önce tebliğdeki tespitleri teyit sadedinde destekleyici bazı katkılar sunacak, ardından da katılamadığım bazı tespitlere dair görüşlerimi belirteceğim. Bilindiği gibi, risalet öncesinde Hz. Muhammed, Mekke’de gayet sade ve tabii bir hayat yaşamış, herhangi bir şekilde riyaset veya liderlik iddiasında bulunmamıştır. Ancak Yüce Allah tarafından Rasul olarak seçilip risalet ve tebliğ göre¬vine başladığında kendisine güvenen, getirdiği mesaja inanan bağlıları, önceleri gizli, sonraları ise aleni ve gittikçe büyüyen bir cemaat oluşturmuştu. Fakat “Söz konusu bağlılık, herhangi bir politik otoriteye binaen değildi, çünkü bu safhada Muhammed’in (s.a.v.) böyle bir otoritesi olmadığı gibi, bizzat kendisi de Mekke siyasi düzeninin baskısı altındaydı. Bu safhada Muhammed’in (s.a.v.) yakın takipçileri¬nin bağlılık ve sadakati öncelikle ruhani, maddi olmayan bir zeminde olmak du-rumundaydı.” Hz. Peygamber’in, Mekke döneminde, kendisine inanan sahabiler için söz konusu olan, daha çok risalet vasfına dayalı işbu cemaat liderliği ve otoritesi, bi’setin 11. yılında gerçekleşen 1. Akabe biatında bir beyat şartı olarak açıkça telaffuz edil¬mişti. Kaynaklarımızın verdiği bilgiye göre, Medine’den gelen 12 kişi, Hz. Peygamber’e yapmış oldukları bu ilk beyatta, “iyilikte ona isyan etmeyeceklerine, iyi günde, kötü günde her türlü sıkıntıda kendisini dinleyip itaat edeceklerine” dair söz vermişlerdi.