Hilmi Ziya Ülken, Türk düşünce sistemine yön vermiş, Türkiye’de bilimsel ve akademik yönde sosyal bilimler çalışmalarının gerçekleştirilebilmesi için fikir ve yöntem geliştiren bir bilim insanıdır. Ülken, yaşamış olduğu dönemin toplumsal olaylarını felsefi ve sosyolojik bağlamda gözlemleyerek değerlendiren ve bu olgulardan bilimsel çalışmalarla sonuçlar çıkarmaya çalışan, ülkesinin ve milletinin problemlerine kılavuzluk eden bir düşünürdür. 73 yıllık yaşamının 55 yılında durmaksızın eser ortaya koymuştur. Ülken’in vefatından sonra Gülseren Ülken (kızı), onun kitaplarından bazılarını yayınlamaya başlamış ve Türk fikir hayatına bu eserleri kazandırmıştır (Vergili, 2016, 13). Sosyolog, filozof, şair ve ressam olan Ülken, Cumhuriyet döneminde yetişmiş olan en önemli Türk düşünürdür. Birçok eğitim kurumunda eğitimcilik yapmış olmasının yanı sıra farklı alanlarda çok sayıda makale ve kitap yayınlamıştır (Öner, 2016, 43). Ülken, Türkiye’de sistematik felsefe anlayışının oluşmasında önemli rolü olan bir isimdir. Yaşamı boyunca binlerce öğrenciye ders vererek insan yetiştirmiştir. Ülken’in felsefe ve düşünce tarihine yönelik elliden fazla çalışmasının ve çeviri eserlerinin yanı sıra, Türk dergiciliğinde de önemli bir yeri bulunmaktadır. Sosyoloji ve felsefe dergilerinin yayınlanmasına öncülük etmiştir. Bilhassa Celalettin Ezine ve Selahattin Eyüboğlu’yla birlikte çıkardığı “İnsan” dergisi, hümanist yaklaşımıyla dönemine büyük bir yankı uyandırmıştır. Dergi çalışmalarına ek olarak felsefe yıllıkları yayınlamış, uluslararası sosyoloji ve felsefe kongrelerine katılmıştır (Ülken, 2006). Ülken’in fikir dünyası anlaşılmak istenildiğinde olgunluk dönemi olarak isimlendirilebilecek 1940’ların sonlarından başlanarak vefat edinceye kadar geçen süreç hariç tutularak, öncesinde herhangi bir fikir akımına tam olarak bağlanmadığını, sürekli bir değişim ve arayış sürecinde olduğu bir gerçektir. “Plüralizm”, “Varoluşçuluk”, “Hümanizm”, “İslam Düşüncesi”, “Anadoluculuk” ve “Vatanseverlik” gibi yaşadığı yıllarda etkili olan fikir akımlarının izlerini görmek mümkündür (Aslan, 2010, 2). Ülken’in en önemli yönlerinden biri de yaşadığı dönemin kültür dünyasına olumlu etkisidir. Öyle ki yaşadığı dönemde farklı gazetelerde makaleler yazarak toplumun ilgisi kültürel meselelere çekmek noktasında son derece başarılı olmuştur. Ülken, toplumsal düşünceyi, felsefi boyuta taşımayı amaçlayan çalışmalar yapmıştır (Vergili, 2016, 20). Hilmi Ziya Ülken; sosyoloji, felsefe ve eğitim gibi çeşitli alanlarda varlık göstererek fikirlerini yaymaya çalışmış bir düşünürdür. Ülken, zengin entelektüel birikimi sayesinde Batı felsefesi ile Türk-İslam düşünce geleneğini bir araya getirerek kendine özgü bir düşünsel bakış açısı oluşturmuştur. Bu çalışmada Hilmi Ziya Ülken’in yaşamı ve fikir dünyası ele alınarak, sosyolojiye olan bakış açısı ve yöntemini soya çekme kavramı üzerinden incelemek amaçlanmıştır. Çalışmada nitel yöntemin tarihsel dokümantasyon yöntemi kullanılarak konuyla ilgili erişim sağlanabilen dijital ve basılı eserler ile Ülken’in çalışmalarından yararlanılmıştır.