OKU OKUT YAYINLARI: Açık Erişimli Ücretsiz Bilimsel Yayıncılık
Ülke: Türkiye
Kuruluş Yılı: 2021

The Principal-Agent Problem in Humanitarian Aid Activities

İnsani Yardım Faaliyetlerinde Asıl-Vekil Sorunu

Kitaba Geri Dön Kitap: Teoride ve Pratikte İnsani Yardım: 1
  • Prof. Dr. İbrahim Demir
    Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara, Türkiye image/svg+xml
    https://orcid.org/0000-0002-2425-0288
    İbrahim Demir, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi (AYBÜ) Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü ve University of Georgia, Athens, GA, ABD (afiliye yarı zamanlı) öğretim üyesidir. Dr. Demir, AYBÜ Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Araştırmalar (ULİSA) Enstitüsü’nün müdürü olarak görev yapmaktadır ve İnsan Yardım Çalışmaları (Disiplinlerarası) Programının Ana Bilim Dalı başkanıdır. Clemson Üniversitesi, Clemson, SC, ABD’den Uygulamalı İktisat doktorasına sahip Dr. Demir, uzun yıllar ABD’de ekonomi dersleri verdikten sonra 2018 yılında Türkiye’ye dönüş yapmış ve AYBÜ’de çalışmalarına devam etmiştir. Dr. Demir Türkiye’de ve ABD’de birçok projede yürütücü veya araştırmacı olarak görev almıştır/almaya devam etmektedir. Dr. Demir çalışmalarına sağlık ekonomisi, tarım ekonomisi, beyin göçü ve insani yardım alanlarında devam etmektedir ve Türkçe alan yazına İnsani Yardım (Nobel Yayınevi, 2023) isimli on bölümden oluşan bir edit kitap kazandırmıştır. Dr. Demir; iklim değişikliği, çatışma ya da yoksulluk kaynaklı olsun, insani yardımın özünde ekonomik bir sorun olduğunu ve insani sorunların çözümünün de yine büyük ölçüde ekonomik olduğunu düşünmektedir.
DOI:
https://doi.org/10.55709/okuokutyayinlari.393
The principal-agent problem is commonly encountered in social theory for transactions carried out by an agent of principal entity. The principal-agent problem refers to the misalignment between the principal’s maximization goals and the agent’s maximization goals in a transaction involving agency. Humanitarian aid is often carried out by intermediaries or agents, as donors’ direct assistance to those in need would be costly and technically difficult. For donors, which are the principals of humanitarian aid action, the subject, timing, place, and quality of the aid are crucial for utility maximization. For example, as a reflection of the principal-agent problem, the airport syndrome refers to the delivery of aid in a way that is easy to reach (low cost) but does not coincide with the donor’s objectives in terms of the location of the aid. Therefore, it is important to examine humanitarian aid activities in the context of the principal-agent problem in order to prevent the amount of donations from shrinking. In this context, this study explains principal-agent problems that may arise in humanitarian aid activities and discusses possible consequences. The study findings and recommendations will be useful in minimizing the problems encountered in humanitarian aid activities and will play a role in preventing potential contractions in the humanitarian aid sectors.
Asıl-vekil sorunu sosyal teoride vekâletle yürütülen işlemlerde ortaya çıkan yaygın bir sorundur. Asıl-vekil sorunu vekalet içeren bir işlemde asılın maksimizasyon hedefleri ile vekilin maksimizasyon hedeflerinin örtüşmemesini ifade eder. İnsani yardım, bağışçıların doğrudan muhtaçlara yardımı maliyetli ve teknik bakımdan zor olacağı için genellikle aracılar ya da vekiller tarafından yürütülmektedir. İnsani yardım bağışçılarının bağış yaparken amaçladıkları faydanın yardımın konusu, zamanı, yeri ve niteliği bakımından yerine getirilmesi önemlidir. Örneğin, asıl-vekil probleminin bir yansıması olarak havaalanı sendromu, yardımların ulaşılması kolay (düşük maliyetli) ancak yer bakımından bağışçı amaçlarıyla örtüşmeyen bir şekilde yerine getirilmesini ifade eder. Bu yüzden insani yardım faaliyetlerinin asıl-vekil problemi bağlamında incelenmesi bağış miktarının daralmaması için önemlidir. Bu bağlamda bu çalışma insani yardım faaliyetlerinde ortaya çıkabilecek asıl-vekil sorunlarını açıklamakta ve olası sonuçları tartışmaktadır. Çalışma bulguları ve önerileri insani yardım faaliyetlerinde karşılaşılacak asıl ve sorunlarının minimize edilmesinde faydalı olarak insani yardım sektörlerinde gözlemlenebilecek potansiyel daralmaları önleyici rol oynayacaktır.
Telif Hakkı
Telif Hakkı (c) 2025 Oku Okut Yayınları
Lisans
Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Teoride ve Pratikte İnsani Yardım

İnsani Yardım Faaliyetlerinde Asıl-Vekil Sorunu

E-Kitap

Yayın Bilgisi

Nasıl Atıf Yapılır?
Demir, İbrahim et al. (eds.). “İnsani Yardım Faaliyetlerinde Asıl-Vekil Sorunu”. Teoride Ve Pratikte İnsani Yardım: 1. 10/72-78. Sempozyum Kitapları. Ankara: Oku Okut Yayınları, 2025. https://doi.org/10.55709/okuokutyayinlari.393