İslam’daki Mehdi İnancı ile Yahudilik ve Hıristiyanlık’taki Mesih İnancının Karşılaştırmalı Analiz ve Kritiği

Rahim Ay

doi:10.55709/okuokutyayinlari.54

Özet

EN
TR

The expectation of a savior is a phenomenon found in many institutionalized religions. This belief and expectation is very functional in times when societies are dragged into a dead end. The similarities between Judaism, Christianity, and Islam, which are in the category of Abrahamic religions, require a comparative examination of some beliefs and rituals in these religions. Although members of these three religions marginalize each other at various levels, the similarities in some manifestations of religion prompt researchers to explore the bond between them. The purpose of this paper, which deals with the beliefs of Messiah and Mahdi, is to comparatively examine the savior beliefs and expectations of religious societies in the context of three religions. The positioning of Christianity as a restoration of the religion of Judaism is based on the Prophet Muhammad, who preached the religion. The fact that Jesus made his invitation with his Jewish identity and that the Torah is included in the Christian sacred texts necessitated that there be more similarities in these two religions. This similarity is at its highest level in the belief in the saving Messiah, except for the identity of the expected person. Our assumption in the research is that the belief in Mahdi, which is so widely accepted as a basis of belief in Islamic history, especially within the Shia, overlaps in many respects with the belief in Messiah in the culture of the People of the Book. The fact that Judaism, Christianity, and Islam are successive stations or stages of the same religious tradition justifies accepting this similarity as normal. Whether the expected Mahdi is the absent Twelfth Imam, as in the Imamiye Shia, or the Prophet Muhammad, as is accepted among some Sunni communities. It does not matter whether he is a modern person from the lineage of Muhammad. After mentioning the conditions that necessitate the expectation of a savior, the characteristics of the Messiah or Mahdi in these religions, the conditions that prepare his arrival, and the degree of similarity between the Messiah and the Mahdi will be researched and discussed. In the study, the basic religious sources of all three religions and modern research will be used. In the research, historical method, descriptive method, comparative method as well as phenomenological approach will be used. Although the problem will be investigated on the axis of religion, the views of the sects will also be mentioned at points where there are deep differences in approach.

Kurtarıcı beklentisi, kurumsallaşmış dinlerin birçoğunda bulunan bir olgudur. Bu inanç ve beklenti, toplumların çıkmaza sürüklendikleri zamanlarda çok işlevsel olmaktadır. İbrahimi dinler kategorisinde yer alan Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam arasındaki benzerlikler bu dinlerdeki bazı inanç ve ritüelleri karşılaştırmalı olarak incelemeyi gerektirmektedir. Bu üç din mensupları birbirlerini çeşitli düzeylerde ötekileştirseler de dinin bazı tezahürlerindeki benzerlikler araştırmacıları aralarındaki bağı keşfetmeye sevk etmektedir. Mesih ve mehdi inançlarını konu alan bu bildirinin amacı, dinî toplumların kurtarıcı inanç ve beklentisini üç din özelinde karşılaştırmalı olarak incelemektir. Hıristiyanlığın Yahudilik dinin bir restorasyonu olarak konumlanması, dini tebliğ eden Hz. İsa’nın davetini Yahudi kimliğiyle yapması, Tevrat’ın Hıristiyan kutsal metinlerinin içinde yer alması bu iki dinde daha çok benzerlikler bulunmasını gerekli kılmıştır. Bu benzerlik kurtarıcı Mesih inancında, beklenen kişinin kimliği dışında en yüksek seviyededir. Araştırmadaki varsayımımız, İslam tarihinde özellikle Şia bünyesinde inanç esası olacak kadar büyük kabul gören Mehdi inancının Ehl-i Kitap kültüründeki Mesih inancıyla birçok bakımdan örtüştüğü şeklindedir. Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam’ın aynı dinî geleneğin ardışık durakları ya da aşamaları olması bu benzerliği normal kabul etmeyi haklı çıkarmaktadır. Beklenen mehdi ister İmamiye Şiasındaki gibi gaib On İkinci İmam olsun, isterse bazı Sünni toplumlar arasında da kabul gördüğü gibi Hz. Muhammed’in soyundan gelen çağdaş bir insan olsun fark etmez. Bildiride kurtarıcı beklentisini zorunlu kılan şartlara değinildikten sonra bu dinlerdeki Mesih veya Mehdinin özellikleri, gelişini hazırlayan şartlar ve Mesih ile Mehdi arasındaki benzerliğin derecesi araştırılacak ve tartışılacaktır. Çalışmada her üç dinin temel dinî kaynaklarına ve modern araştırmalara başvurulacaktır. Araştırmada tarihsel yöntem, deskriptif yöntem, karşılaştırmalı yöntem yanında fenomenoloji yaklaşım kullanılacaktır. Problem din ekseninde araştırılmakla birlikte derin yaklaşım farklılıklarının olduğu noktalarda mezheplerin görüşlerinde de değinilecektir.

Comparative Analysis and Critique of Mahdi Belief in Islam and Messiah Belief in Judaism and Christianity