Yazarlar

  • Prof. Dr. İbrahim Hatiboğlu
    Yalova Üniversitesi, Yalova, Türkiye image/svg+xml
    https://orcid.org/0000-0002-9775-2625

    1966 yılında Muğla’nın Fethiye İlçesi Karaçulha mahallesinde doğdu. İlkokulu (Çamköy’de 1975) ve İmam Hatip Lisesi’ni (Fethiye’de 1982) tamamladı. GÜ Eğitim Bilimleri Fakültesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü’nden kendi isteği ile ayrılıp, MÜ İlahiyat Fakültesi’ne kaydoldu ve buradan 1989’da mezun oldu. Aynı üniversitede Hadis Usûlü Kaynaklarına Göre Hadis Öğrenim ve Öğretim Âdâbı başlıklı Yüksek lisans tezini 03.09.1991; İslâm’da Yenilenme Düşüncesi Açısından Modernistlerin Sünnet Anlayışı adlı doktora tezini de 04.10.1996 tarihinde tamamladı. Altı ay süreyle Mısır (Kasım 1992-Nisan 1993), bir yıl süreyle de (Ekim 1994-Eylül 1995) İngiltere’de araştırmalarda bulundu. Osmanlı düşüncesinde hadis ve müsteşriklerin hadis araştırmalarına dair çalışmalarıyla İlâhiyat (Hadis) doçenti (10.05.2002), Bulgaristan Müslümanlarının Dinî Islâhat Düşüncesi ve Türkiye’de akademik hadisçiliğe dair çalışmalarıyla profesör oldu (21.03.2008). Temmuz 1999’dan itibaren bir yıl süreyle Türkiye Diyanet Vakfı bünyesinde Bulgaristan Sofya Yüksek İslâm Enstitüsü’nde, bir dönem de MÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde alanıyla ilgili dersler verdi. Temmuz 1990’dan itibaren TDV İslâm Araştırmaları Merkezi’nde araştırmacı ve TDV İslâm Ansiklopedisi’nde müellif redaktörlük yaptı. Yetmişe yakın telif maddesi yayımlandı. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi’nde öğretim üyeliği (21.11.2002–17.02.2012); Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde dekanlık yaptı (24.04.2009–02.05.2011) Ardından, Yalova İlahiyat Fakültesi’nde kurucu dekanlık görevini ifa etti (24.05.2011-03.04.2013). 08.10.2012 tarihinde YÖK üyeliğine, 03.04.2013-07.10.2016 tarihlerinde Yürütme Kurulu Üyesi olarak atandı. Bu görevin sona ermesiyle Yalova Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi öğretim üyeliği görevine geri döndü. Halen, Osmanlı ilim geleneği kurucu metinleri üzerine bir TÜBA projesi yürütmekte; aynı zamanda, 2021-2022 döneminden itibaren İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi SBE Felsefe Bölümü’nde doktora eğitimine devam etmektedir.  Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Hadislerle İslâm projesinde yönetici, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi, İlahiyat Önlisans programına ait yirmi dört kitabın koordinatörlüğü ve hadis kitabının editörlüğünü yapan Hatiboğlu, Uluslararası akademik hakemli bir dergi olan Journal of Hadīth Studies/مجلة بحوث الحديث/Hadis Tetkikleri Dergisi editörlüğünü yürütmektedir. Hatiboğlu’nun Türkçe, Arapça ve İngilizce ulusal ve uluslararası kitap, bildiri, makale vb. çok sayıda yayımlanmış çalışması bulunmaktadır. Askerlik görevini Mart-Ekim 1997’de Diyarbakır’da yerine getiren; iyi düzeyde İngilizce ve alanında ders anlatabilecek düzeyde Arapça bilen Hatiboğlu evli ve iki çocuk babasıdır.

Büyük İmam Ebû Hanîfe, genel anlamda İslâm toplumunun bütününü, özel anlamda da adıyla anılan Hanefî İslâm düşüncesini çok erken bir dönemde şekillendiren mimarlardan birisidir. Hanefî fıkhı da, tutarlı düşünüş biçiminin nasslarla yoğrulduğu, insanın inanç-ibâdet-ahlâk, zahîr-bâtın dengesinin gözetildiği, zamanın süzgecinden geçerek sistemleşip ekolleştiği ve buna paralel olarak da evrensellik vasfını kazandığı bir anlayıştır. Bu yönüyle tarih boyunca olduğu gibi, bugün de farklı kültür ve medeniyetlerin barışık biçimde yaşamasının teminatı olmuştur. Hayatın her alanında hissedilen modernleşme dalgasının sistemli düşünceyi ve düşünce ekollerini ortadan kaldırmaya yönelik girişimlerine ancak bu vasfı kazanmış dü¬şünce biçimleri mukavemet edebilmiştir. 16–19 Ekim 2003 tarihinde Bursa’nın Mudanya ilçesinde tertip etmiş bulunduğumuz “İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe ve Düşünce Sistemi Sempozyumu” adlı ilmî toplantı ile bu, bir kez daha ispatlanmıştır. Geçmişte, Ebû Hanîfe ve Hanefî düşünce biçiminin mahiyeti üzerine pek çok şey yazılmış, pek çok şey söylenmiştir. Ne var ki, gerek Türkiye gerek İslâm dünyasının bütünü dikkate alındığında, seksene yakın katılımcının iştirakiyle gerçekleşmiş bu denli kuşatıcı bir bilimsel toplantı düzenlenmiş değildir. Ayrıca toplantı, bütün fikrî ve siyasî tartışmalara ve inkıraz dönemleri iddialarına rağmen, düşünce alanında Türkiye’nin bilimsel birikiminin katettiği mesafeyi yansıtması açısından da önemli bir veri olarak dikkate alınmalıdır.

Ön Söz

İndir

Yayın Bilgisi

Hatiboğlu, İbrahim (ed.). “Ön Söz”. İmâm-ı Azam Ebû Hanîfe Ve Düşünce Sistemi. 7/11-12. Sempozyum Kitapları. Ankara: Oku Okut Yayınları, 2025. https://doi.org/10.55709/okuokutyayinlari.346