Ebû Hanîfe gibi büyük bir ilim adamını yetiştirmiş olan Kûfe’yi yirmi dakikalık bir süre içinde ele alıp incelemek mümkün değildir. Dolayısıyla daha çok şehrin demog-rafik yapısı, ekonomik durumu ve ilim-kültür hayatı üzerinde, bize ayrılan zamanın el verdiği ölçüde, duracağız. Kuşkusuz zikri geçen hususlar insanın yetişip şekillen-mesinde önemli olan unsurlardır. Ebû Hanîfe’nin doğup büyüdüğü Kûfe kenti, Hz. Ömer’in emri ile Sa’d b. Ebû Vakkâs tarafından, hicrî 17, miladî 637 yılında askerî bir şehir olarak kurulmuştur. Şehir, Lahmîlerin başkenti Hîre’ye yaklaşık 5 km. mesafedeydi. Şehrin merkezinde cami, caminin etrafında dâru’l-imâre, pazar ve meydandan oluşan kompleks yer almaktaydı. Müslümanlar tarafından kurulan ilk şehirlerden biri olan Kûfe, cami etrafında şekillenen şehir yapısıyla tipik bir İslâm kenti olma özelliği taşımaktadır. Nitekim şehir, kendinden sonra kurulan Vâsıt ve Bağdat’a da, bu yönüyle örneklik etmiştir. Sa’d b. Ebû Vakkâs tarafından şehre yerleştirilen Deylemîler istisna tutulacak olursa, kuruluş döneminde sakinlerinin tamamının Araplardan oluştuğu söylenebilir. Araplar, şehre kabile yakınlıkları esas alınarak iskân edildiler. Önce cami kuruldu, daha sonra Kahtânî Araplar caminin doğusuna, Adnânîler ise batısına yerleştirildiler. Soy bilimcilerden de yararlanılarak her mahalleye birbirine yakın kabilelerin yerleşti-rilmeleri sağlandı. Şehre yerleştirilen kabilelerin büyük bir kısmı bedevî kökenli idiler. Üstelik bu kabilelerin kimisi arasında İslâm öncesi dönemde mücadeleler olmuş, sa-vaşlar meydana gelmiş, kan davaları yaşanmıştır. Söz konusu kabileler Kûfe’ye yer-leşince eski düşmanlıklarını bir tarafa bırakmış gibi görünseler de aralarındaki örtülü düşmanlık hep sürdü. Kabilelerden biri bir blok içerisinde yer alırken, diğer kabile ise muhalif kanatta yer aldı.