Ebû Hanife’nin Hadis-Sünnet Anlayışı

Yazarlar

  • Prof. Dr. İsmail Hakkı Ünal
    Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Ankara, Türkiye image/svg+xml
Ebû Hanîfe’nin hadis-sünnet anlayışını veya bu konudaki yaklaşımını üç başlık altında ele almak mümkündür. Bunlardan birincisi Ebû Hanîfe’nin, Hz. Peygamber’in söz ve uygulamalarına verdiği değer veya başka bir ifade ile sünneti bağlayıcılık açısından ele alışı ve fıkhında delil olarak kullanışı, ikincisi, rivayet malzemesini itikâdî ve fıkhî eğilimleri doğrultusunda tercihi ve yorumlayışı, üçüncüsü ise, riva-yetlerin muhtevasına yönelik tenkit faaliyetidir. Ebû Hanîfe’nin Hz. Peygamber’in söz ve tatbikatına yaklaşımını, onun günümüze ulaşan risaleleri arasında en sağlamlarından biri kabul edilen el-Âlim ve’l-müteallim isimli eserindeki şu ifadesinden açıkça anlıyoruz: “Biz duyalım duymayalım, Resûlullah’ın (s.a.v.) söylediği her şey başımız gözümüz üstünedir. Biz ona inanır ve onun Allah’ın elçisinin dediği gibi olduğuna şahadet ederiz.” Ebû Hanîfe’nin bu açık ikrarı karşısında, sünnete ittiba noktasında kendisine yönelik şüphe ve ithamların bir değerinin olmadığı söylenebilir. Aynı risalede, kendisine, “tevhidi benimseyip Hz. Muhammed’i inkâr eden” kim-senin durumunu soran öğrencisine, “Hz. Muhammed’i inkâr edenin, Allah’ı da inkâr etmiş olacağını” söyleyerek şu âyeti delil getirir: “Hayır! Rabbin hakkı için onlar aralarında çıkan ihtilâflı konularda seni hakem yapıp sonra da senin verdiğin hükme, içlerinde bir burukluk duymadan tam anlamıyla teslim olmadıkça iman etmiş olmaz-lar.” Hz. Muhammed’in Allah’ın resûlü olduğunu bildiği halde onu öldürmek isteyen birisinin durumunu soran öğrencisine verdiği cevapta Ebû Hanîfe, Hz. Peygamber’in Allah’ın katındaki derecesinin yüksekliğine işaretle, “Kim Resûle itaat ederse, Allah’a itaat etmiş olur.” âyetiyle, “Resûl size neyi verirse onu alın, sizi neden yasaklarsa ondan sakının.,” âyetini zikretmektedir.

Ebû Hanife’nin Hadis-Sünnet Anlayışı

İndir

Yayın Bilgisi

Ünal, İsmail Hakkı. “Ebû Hanife’nin Hadis-Sünnet Anlayışı”. İmâm-ı Azam Ebû Hanîfe Ve Düşünce Sistemi. ed. İbrahim Hatiboğlu - critical ed . 7/661-676. Sempozyum Kitapları. Ankara: Oku Okut Yayınları, 2025. https://doi.org/10.55709/okuokutyayinlari.378