Muhaddislerin Ebû Hanîfe’ye Yönelik Eleştirilerinin Değeri Meselesi

Yazarlar

  • Doç. Dr. Mustafa Ertürk
    Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi, Çorum, Türkiye image/svg+xml
İslâm dünyasının her tarafına yayılmış müntesipleriyle tarihe müspet an¬lamda damgasını vurmuş, kendinden sık sık söz ettiren önemli şahsiyetlerden biri de İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe’dir. O düşünceleri ve görüşleriyle İslâm düşünce tarihinin; itikadî, ahlâkî, hukukî, iktisadî ve siyasî pek çok alanında önemli derecede katkıda bulunmuş, onun fikir ve düşünceleri özellikle İslâm Hukuku’nun inkişafına ve dina¬mizmine imkân hazırlamıştır. Ne var ki o yaşamıyla, hayat felsefesiyle takdir görme¬sinin yanında, her fikir, düşünce ve eylem adamının başına gelen bazı musi-betlere dûçar olmuştur; onu gerek kendi döneminde gerekse kendisinden sonra; Cehmiyyeden ve Mürcieden olduğuna, Halku’l-Kur’ân meselesiyle ilgili görüşlerine, hadislere karşı tutumuna, hadis yerine kıyası tercih ederek hadise muhalefet ettiğine ve hıfzının zayıflığına, güvenilir olmamasına ve hatta yalancılığına dair farklı konu¬larda tenkit edilmiştir. Ayrıca yapılan eleştirilere taraftarlarınca reddiyeler yazıl-mış, ilim meclislerinde münazaralar, münakaşalar ve cedelleşmeye varan sert tartış-malar olmuş, Ebû Hanîfe’nin konumu ve görüşleri ilim camiasında öteden beri tar-tışılır hale gelmiştir ve halen de tartışılmaya devam edilmektedir. İşte Ebû Hanîfe’yle ilgili az da olsa malumat sahibi okuyucular tebliğin/yazının başlığını okuduğu zaman muhaddisler denilince Ehl-i hadîs’i, Ebû Hanîfe’nin ismini görünce Ehl-i reyi aklına getirerek tarihteki Ehl-i hadis-Ehl-i rey çatışmasına zihnen hazırlanarak tebliğin muhtevasının da Ehl-i hadis’in Ebû Hanîfe’ye yönelttikleri eleştirilerin biraz önce zikrettiğimiz gibi kategorilere ayrılarak sıralanacağı ve ardından da bu eleştirilere tebliğin yazarı tarafından ya birer birer ya da genel çerçevede cevap verilerek değer¬lendirileceğini düşünebilirler. Zira tebliğin başlığı böyle bir düşüncenin akla gelmesine imkân hazırlamaktadır.

Muhaddislerin Ebû Hanîfe’ye Yönelik Eleştirilerinin Değeri Meselesi

İndir

Yayın Bilgisi

Ertürk, Mustafa. “Muhaddislerin Ebû Hanîfe’ye Yönelik Eleştirilerinin Değeri Meselesi”. İmâm-ı Azam Ebû Hanîfe Ve Düşünce Sistemi. ed. İbrahim Hatiboğlu - critical ed . 7/687-701. Sempozyum Kitapları. Ankara: Oku Okut Yayınları, 2025. https://doi.org/10.55709/okuokutyayinlari.380