Çok eski zamanlardan beri hemen her toplumda mevcut olan kölelik, İslâmiyet’ten sonra da devam etmiştir. İslâm dininde kölelik, reddedilmemekle birlikte sınırları belli olan hukuki bir yapıya kavuşturulmuştur. Kur’an ayetleri ve hadislere göre şekillenen İslâm hukukunda, hukukî, iktisâdi ve sosyal bakımdan hür insanlardan farklı ve “velâyet, şehâdet ve kazâdan hükmen (hukuken) âciz ve mülkiyet hakkından mahrum olan kimse” anlamındaki kölelerle ilgili düzenlemeler yapılırken, onların hakları gözetilmiş ve daha insanî muamele ortamı sağlanmıştır. Bakara Suresi 177. âyetinde “İyilik, yüzlerinizi doğu ve batı tarafına çevirmeniz değildir. Asıl iyilik, o kimsenin yaptığıdır ki, Allah'a, ahiret gününe, meleklere, kitaplara, peygamberlere inanır. (Allah'ın rızasını gözeterek) yakınlara, yetimlere, yoksullara, yolda kalmışlara, dilenenlere ve kölelere sevdiği maldan harcar, namaz kılar, zekât verir. Antlaşma yaptığı zaman sözlerini yerine getirir. Sıkıntı, hastalık ve savaş zamanlarında sabreder. İşte doğru olanlar bu vasıfları taşıyanlardır. Muttakîler ancak onlardır” buyurulmaktadır. Hz. Peygamber (sav) de gerek bizzat kendi uygulamalarında gerekse sözlerinde, köle ve cariyelerin de bir insan olduğunu dikkate alarak onlara aile fertlerinden biriymiş gibi muamele edilmesi gerektiğini vurgulamıştır: Köleleriniz kardeşlerinizdir. Allah onları ellerinizin altına koymuştur. Kardeşi eli altında olan ona yediğinden yedirsin, giydiğinden giydirsin. Onlara kaldıramayacakları yük yüklemeyin, şayet yüklerseniz onlara yardım edin” İslâm dininden önce kölelik kaynakları çok çeşitliydi. Mesela Roma’da savaş esirliği ve köle ticaretinin dışında ağır suç işleyenlerin, borcunu ödemeyenlerin, korsanlarca kaçırılanların da köleleştirilmesi söz konusudur. İslâm öncesi Araplarda da köle kaynakları bir hayli fazladır. Bu dönemde savaş esirlerinin yanında borçlular, kumarda kaybedenler, kaçırılanlar, ailesi tarafından satılan çocuklar, para karşılığında kendisini köle ettirenler gibi uygulamalar köleliğin potansiyel kaynaklarını oluşturmuştur. İslâm dininde ise köleliğin kaynağını yalnızca savaş esirleri oluşturmaktadır.