- TR
Chapter Page
Kur’ân-ı Kerim’de Liderlik Meselesi
Authors
- TR
About the Book
Liderlik açısından Kur’ân-ı Kerim incelendiği takdirde Allah’ın, yer kürede yarattığı andan itibaren insanların bir liderin yönetimi altında yaşamaları gerektiğini, ataları Hz. Âdem’i peygamberlikle görevlendirmesinden anlamak mümkündür. Nitekim bu husus meâlen şöyle beyan edilmiştir: “Şüphesiz Allah, Âdem’i, Nûh’u, İbrahim ailesini (soyunu) ve İmran ailesini (soyunu) birbirinden gelmiş birer nesil olarak seçip âlemlere üstün kıldı. Allah, her şeyi hakkıyla işitendir, hakkıyla bilendir” . Bu ilâhî beyanda geçen “seçme” peygamber olarak seçmek anlamına gelir ki bütün peygamberlerin insanlara lider ve yönetici yapıldıkları ise meâlen şöyle belirtilmiştir: “Onları (peygamberleri) bizim emrimizle doğru yolu gösteren önderler (liderler) yaptık ve kendilerine hayırlar işlemeyi, namazı dosdoğru kılmayı, zekâtı vermeyi vahyettik. Onlar sadece bize ibadet eden kimselerdi” . Âyetin metninde geçen “eimme” kelimesi önder anlamındaki “imâm” sözcüğünün çoğuludur, bilindiği gibi daha sonra telif edilen kelam literartüründe insanlara önderlik yapan ve onları yöneten devlet başkanı bu tabirle ifade edilmiştir. Kur’ân-ı Kerim’de liderliği ifade etmek için kullanılan başka bazı kelimelerin daha bulunduğunu söylemek mümkündür, bunlar da mülk ve halife kavramlarıdır. Mülk iktidar anlamına gelir ki peygamberlere iktidar verildiği mülk kelimesiyle anlatılır ve Yusuf Aleyhisselâmın diliyle şöyle ifade edilir: “Rabbim! Gerçekten bana iktidar ve hükümranlık (mülk) verdin ve bana sözleri yorumlamayı öğrettin” . Hz. Süleyman da Rabbinden kendisine iktidar vermesini şöyle niyaz etmiştir: “Süleyman, “Ey Rabbim! Beni bağışla. Bana, benden sonra kimseye nasip olmayacak bir hükümranlık (mülk) bahşet! Şüphesiz sen çok bahşedicisin!” dedi” . Benzer şekilde Hz. Davud’a da güçlü bir hükümranlık ve iktidar verildiği belirtilirken mülk tabiri kullanılmıştır . Lider anlamı yüklenebilecek diğer sözcük ise halife tabiridir. Nitekim Yüce Rabbimiz Hz. Davud hakkında mealen şöyle buyurmuştur: “Ey Dâvûd! Gerçekten biz seni yeryüzünde halife yaptık. İnsanlar arasında hak ile hüküm ver. Nefis arzusuna uyma, yoksa seni Allah’ın yolundan saptırır” . Bu âyette Hz. Davud’un devlet başkanı yapıldığı, hak ve hukuka, adalete göre insanlar arasında hüküm vermesi gerektiği, halife olmaktan maksadın hakkı ve adaleti sağlamak olduğu bildirilmiştir . Her ne kadar çağdaş bazı araştırmalarda aşırı yoruma dayanan sübjektif görüşler ileri sürülmüşse de bütün bu ilâhî beyanlar, Hz. Muhammed’in gönderilmesinden önce peygamberlerin insanlara dînî ve dünyevî liderlik yapmakla görevlendirildiklerini söylememizi mümkün kılar.
Copyright
Copyright (c) 2024 Oku Okut Press | Permission is required for commercial use.
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Downloads
Publication Information
-
Publication TypeChapter
-
Volume
-
Pages40-49
-
Forthcoming15 August 2024
-
Series
-
Series Position5
-
Categories
Yavuz, Yusuf Sevki. “Kur’ân-ı Kerim’de Liderlik Meselesi”. Religion and Leadership. ed. Cağfer Karadaş - critical ed . 5/40-49. Symposium Books. Ankara: Oku Okut Press, 2024. https://doi.org/10.55709/okuokutyayinlari.269