“Hz. Peygamber (s.a.v.) ve Liderlik” başlıklı tebliği sunan değerli meslektaşım Prof. Dr. Âdem Apak’a teşekkür ederim. Sayın Apak, tebliğinde Hz. Peygamber’in liderliğini daha çok Medine dönemine vurgu yaparak anlatmışsa da sözlü sunumunda onun liderliğinin Mekke dönemindeki tezahürlerine de yer verilmiştir. Müzakerede Allah Elçisi’nin (s.a.v.) liderliğinin vurgulanması gereken bazı özelliklerine katkı sadedinde değinmekte yarar görüyoruz. Ancak bundan önce Araplarda liderlik anlayışından söz etmek gerekir. Araplar arasında liderliğin en önemli tezahürü kabile liderliğidir. Seyyid veya şeyh olarak isimlendirilen kabile liderinin konumunu sağlayan ama dinamik kan bağıdır. Ancak kabile lideri mutlak bir otorite değildir. Kabile liderinin otoritesini, akrabalarının kalabalık ve kendisine bağlı olmaları, zenginliği ve cömertliği, yönetme ve hitabet yeteneği gibi bazı etkenler belirler. Bu sebeple liderlerin hepsi aynı güç ve konuma sahip değillerdir.