Bireysel gelişim süreçlerinde ve benlik oluşumunda çok yönlü bir etkileşim söz konusudur. Bu süreçte bireyler yetiştikleri aile, çevre ve toplumun da birer numunesi hâline gelmektedir. Özellikle bu konu üzerinde “1979 yılında Carnegie’de yapılan bir çalışma çocukların geleceklerinin kendi akılları, yetenekleri çabaları ya da hırslarıyla değil, büyük ölçüde sosyal çevreleriyle doğdukları coğrafi konumla ve ailelerinin toplumdaki yeriyle belirlediğini açıkça gözler önüne sermiştir” (Bauman, 2014, 16-17). Bu açıdan bakıldığında bireylerin bunlardan bağımsız olarak büyümesi söz konusu değildir. Bireyler, ait oldukları yerin ve toplumun zihniyeti ile yetişerek, kültür ve örfünü edinerek o toplumun birer parçası hâline gelmektedir. Bireylerin doğumdan itibaren içinde bulunduğu coğrafyanın dostları ve düşmanlarını zaman içerisinde algıladığı, kendine ait bir dost ve düşman anlayışını da toplumun temelinden edindiği görülmektedir. Kimlik, günümüzde bireyleri tanımamız ve sınıflandırmamız için en önemli unsurlardan biridir. Bu nedenle, kimliğin varlığı ve bilinmesi, toplumlar açısından büyük bir önem taşımaktadır. “Kimlik günümüz dünyasında bir değer olarak algılandığı ve sunulduğu için, kimliğin siyasi çatışmalardaki yerini belirlemek oldukça önemlidir. Bu kapsamda, şu sorulara yanıt verilmelidir: Eğer kimlikler üretiliyorsa; hangi temele dayanarak, nasıl, kimler tarafından ve neden üretilmektedir” (Güngör, 2016,71). Volkan’ın büyük grup kimliğini anlamlandırması da bu sorular çerçevesinde şekillenerek kavramsallaştırılmıştır. Düşmanlar arasındaki en önemli ayrımlar çoğunlukla grup kimliklerine olan aidiyetleri temelinde şekillenmektedir. Bu nedenle divandaki düşmanlar kavramının kimlik ile bağdaşması gerekmektedir. Bu çalışmanın konusu, Vamık Volkan’ın “Divandaki Düşmanlar” eserinden hareketle büyük grup kimliği, ötekilik, önyargılarla örülen duvarlar ve düşmanlar arasında görüşmelerden etkilenerek ortaya konulan kavramları incelemektir. Siyaset psikolojisi, siyaset sosyolojisi, sosyal psikoloji alanında yetkin bir kişiyi ve konuyu ele almak bu açıdan önem arz etmektedir. Çalışmada, divandaki düşmanların toplanma amaçları, toplumlarda ötekilerin kimler olduğu ve nasıl oluştuğu, büyük grup kimliğinin etkinliği anlatılmaya çalışılacaktır. Çalışma “divandaki düşmanlar” kavramı üzerinden “öteki” ve “büyük grup kimliği”ne yönelik olup yorumlayıcı bir yaklaşım ve dokümantasyon tekniğiyle konu ortaya konulmaya çalışılacaktır.