- TR
Kitap Bölümü
Muhaddislerin Ebû Hanîfe’ye Yönelik Eleştirileri
- TR
Özet
Değerli bilim adamları, sevgili konuklar,
İlk dönemlerden itibaren İslâm ulemasının temsil edegeldiği Ehl-i Hadis ve Ehl-i Rey şeklindeki iki farklı yaklaşımdan Ehl-i rey tarafının önde gelen temsilcisi ve aynı zamanda Hanefî Mezhebi’nin imamı Ebû Hanîfe (ö. 150/767), gerek nasslara yakla¬şımı gerek olaylara bakış açısı itibariyle önemli fikirler ortaya koymuş, fikirleri ve içtihatlarıyla pek çok âlimin dikkatini üzerine çekmeyi başarmıştır. Bu bakımdan Ebû Hanîfe hakkında, İslâm tarihi boyunca uzun tartışmalar yapılmış, lehinde ve aley¬hinde çok söz söylenmiştir. Kimi ilim adamları onun zekâsı, takvası, ilmi ve fıkhın¬dan övgüyle söz edip, ona bağlılıklarını her fırsatta ifade etmeye çalışırken, kimileri onun bazı yaklaşımlarını daha ihtiyatla karşılamıştır. Ancak aleyhtarlıkta ölçüyü kaçırarak onun hakkında ilmîlikten çok uzak, yakışıksız sözler sarf etmekten çekin¬meyenler de olmuştur.
Ebû Hanîfe’yi eleştirenlerin büyük çoğunluğunu muhaddisler oluşturmaktadır. Bu durumu İbn Abdülberr (ö. 463/1070) şöyle ifade etmektedir:
“Ashâbü’l-hadîs Ebû Hanîfe’yi eleştirmekte aşırıya kaçıp haddi aştılar. Onlara göre bunun gerekçesi, Ebû Hanîfe’nin rey ve kıyası ortaya koyup onu me’sûr rivâ¬yetlere tercih etmesidir.”
Fakat Ebû Hanîfe’ye güvenip ondan rivâyette bulunanların onu eleştirenlerden sayıca daha fazla olduğu bilinen bir gerçektir. Ne var ki, hadis ilminde söz sahibi olan ve hadise dair önemli eserleri bulunan muhaddislerin çoğu Ebû Hanîfe aleyhinde tavır almış, kendisini tenkit etmeyenler de, rivâyetlerine eserlerinde yer vermemişler¬dir.
Muhaddisler tarafından Ebû Hanîfe’ye yöneltilen eleştiriler her ne kadar farklı zamanda farklı kişiler tarafından ortaya atılmış olsa da mahiyeti itibariyle, Ebû Hanîfe’nin hadis yönünden zayıf olduğu ve onun rey ve kıyasa fazla önem verip sahih hadislere muhâlefet ettiği iddiaları üzerinde iki noktada odaklanmaktadır.
Telif Hakkı
Telif Hakkı (c) 2025 Oku Okut Yayınları
Lisans

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
İndir
Yayın Bilgisi
-
Yayın TürüBölüm
-
Cilt
-
Sayfalar677-686
-
Yayım Tarihi7 Ocak 2025
-
Dizi
-
Dizi No.7
-
Kategori
Şahyar, Atâullah. “Muhaddislerin Ebû Hanîfe’ye Yönelik Eleştirileri”. İmâm-ı Azam Ebû Hanîfe Ve Düşünce Sistemi. ed. İbrahim Hatiboğlu - critical ed . 7/677-686. Sempozyum Kitapları. Ankara: Oku Okut Yayınları, 2025. https://doi.org/10.55709/okuokutyayinlari.379