- TR
Chapter Page
Muhaddislerin Ebû Hanîfe’ye Yönelik Eleştirileri
- TR
About the Book
Değerli bilim adamları, sevgili konuklar,
İlk dönemlerden itibaren İslâm ulemasının temsil edegeldiği Ehl-i Hadis ve Ehl-i Rey şeklindeki iki farklı yaklaşımdan Ehl-i rey tarafının önde gelen temsilcisi ve aynı zamanda Hanefî Mezhebi’nin imamı Ebû Hanîfe (ö. 150/767), gerek nasslara yakla¬şımı gerek olaylara bakış açısı itibariyle önemli fikirler ortaya koymuş, fikirleri ve içtihatlarıyla pek çok âlimin dikkatini üzerine çekmeyi başarmıştır. Bu bakımdan Ebû Hanîfe hakkında, İslâm tarihi boyunca uzun tartışmalar yapılmış, lehinde ve aley¬hinde çok söz söylenmiştir. Kimi ilim adamları onun zekâsı, takvası, ilmi ve fıkhın¬dan övgüyle söz edip, ona bağlılıklarını her fırsatta ifade etmeye çalışırken, kimileri onun bazı yaklaşımlarını daha ihtiyatla karşılamıştır. Ancak aleyhtarlıkta ölçüyü kaçırarak onun hakkında ilmîlikten çok uzak, yakışıksız sözler sarf etmekten çekin¬meyenler de olmuştur.
Ebû Hanîfe’yi eleştirenlerin büyük çoğunluğunu muhaddisler oluşturmaktadır. Bu durumu İbn Abdülberr (ö. 463/1070) şöyle ifade etmektedir:
“Ashâbü’l-hadîs Ebû Hanîfe’yi eleştirmekte aşırıya kaçıp haddi aştılar. Onlara göre bunun gerekçesi, Ebû Hanîfe’nin rey ve kıyası ortaya koyup onu me’sûr rivâ¬yetlere tercih etmesidir.”
Fakat Ebû Hanîfe’ye güvenip ondan rivâyette bulunanların onu eleştirenlerden sayıca daha fazla olduğu bilinen bir gerçektir. Ne var ki, hadis ilminde söz sahibi olan ve hadise dair önemli eserleri bulunan muhaddislerin çoğu Ebû Hanîfe aleyhinde tavır almış, kendisini tenkit etmeyenler de, rivâyetlerine eserlerinde yer vermemişler¬dir.
Muhaddisler tarafından Ebû Hanîfe’ye yöneltilen eleştiriler her ne kadar farklı zamanda farklı kişiler tarafından ortaya atılmış olsa da mahiyeti itibariyle, Ebû Hanîfe’nin hadis yönünden zayıf olduğu ve onun rey ve kıyasa fazla önem verip sahih hadislere muhâlefet ettiği iddiaları üzerinde iki noktada odaklanmaktadır.
Copyright
Copyright (c) 2025 Oku Okut Press | Permission is required for commercial use.
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Downloads
Publication Information
-
Publication TypeChapter
-
Volume
-
Pages677-686
-
Published7 January 2025
-
Series
-
Series Position7
-
Categories
Şahyar, Atâullah. “Muhaddislerin Ebû Hanîfe’ye Yönelik Eleştirileri”. Imām Al-Aʿzam Abū Hanīfa and His Thought System. ed. Ibrahim Hatiboglu - critical ed . 7/677-686. Symposium Books. Ankara: Oku Okut Press, 2025. https://doi.org/10.55709/okuokutyayinlari.379