Oku Okut Press reserves the right to publish and distribute the book. Permission from the publisher is required for any commercial use.
- TR
Chapter Page
Orhan Türkdoğan ve Köy Sosyolojisi
Authors
-
Elif KalkanAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri (Din Sosyolojisi) Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Öğrencisi, Ankara, Türkiyehttps://orcid.org/0000-0002-7042-4349
- TR
Summary
Tarih boyunca birçok sosyolog ve düşünür toplumu sınıflara ayırmış ve gruplandırmıştır. Özcan Güngör (2007); toplumdaki küçük ya da alt grupları, cemaatleri, menfaat birliklerini sosyolojide toplumsal bütünleşmeyi sağlayıcı unsurlar olarak görmektedir. Buna bağlı olarak, inanç, sevgi saygı ve ortak manevi değerler etrafında birleşmeyi de manevi-sosyal bütünleşme araçları arasında saymaktadır (Güngör, 2007, 175-176). Bununla birlikte, Emile Durkheim’e ait olan mekanik-organik dayanışmalı toplum, Charles Horton Cooley’e ait olan birincil-ikincil toplum ayrımı, İbn-i Haldun’e ait olan hadari-bedevi toplum toplumun sınıflandırılması konularına örnek olarak gösterilmektedir.
İbn-i Haldun'un “Köy-Kent Farklılaşması” kavramı bu sınıflandırmanın örnekleri arasında sayılmaktadır. Köy ve şehir yapısı hakkında, antik düşünürler Plato ve Aristoteles'ten sonra İslam dünyasının Ortaçağ temsilcisi İbn-i Haldun'un teorileri büyük bir etki bırakmıştır. George Michael Zimmerman ve Otis Dudley Duncan da bu görüşü paylaşmaktadır. İbn-i Haldun, ünlü eseri Mukaddime'nin ikinci bölümünü köy ve şehir sosyolojisine ayırmaktadır. Ona göre, göçebe köy yaşamı ile yerleşik şehir yaşamı olmak üzere iki farklı toplumsal yapı bulunmaktadır (İbn-i Haldün, 2007, 365-368). Bu iki kurum arasında belirgin bir çatışma bulunur ve göçebe köy yaşamı, kendine güvenen, köklü, daha az bozulmuş bir yapı olarak kabul edilmektedir. Ayrıca köydeki aile yaşamının daha istikrarlı ve sağlam olduğunu, toplumsal bilincin daha canlı olduğunu ve dayanışma duygusunun daha fazla olduğunu öne sürmektedir. Yaşlılara ve kadınlara daha fazla saygı gösterildiğini ve şehir nüfusunun genellikle köyden gelen göçlerle arttığını belirtmekte şehirdeki olumsuz sağlık koşulları, lüks yaşam tarzı ve sapkın davranışların zamanla toplumu zayıflattığını vurgulamaktadır (İbn-i Haldün, 2007, 368-369). İlk olarak 1950-1960 döneminde içeriği yoğun bir şekilde ele alınan köy sosyolojisinde, ilerleyen dönemlerde ortaya çıkan varoş kültürü gecekondulaşma sürecinin bir devamı olarak, 1960'lı yıllarda başlayan dış ve iç göçler sonucu büyük ölçüde kırsal bölgelerin boşalmasıyla şekillenmiştir. Türkiye'de 1980'ler öncesi 1965-1971 ve 1972-1980 dönemleri olmak üzere iki kez radikal sosyal şiddet ve terör saldırılarının patlamasına yol açmıştır. Bu toplumsal oluşumunda, gecekonduların varoş kültürünün önemli etkilerini gözlemlemekteyiz (Türkdoğan, 2007, 9). Köy ve köylülük kavramı üzerinde çalışmalar yapan başlıca isimler arasında Orhan Türkdoğan gelmektedir.
Copyright
Copyright (c) 2023 Oku Okut Press
ePub License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Downloads
Publication Information
-
Publication TypeChapter
-
Volume
-
Pages259-280
-
Forthcoming12 November 2023
-
Series
-
Series Position2
-
Categories
Kalkan, Elif. “Orhan Türkdoğan Ve Köy Sosyolojisi”. The Sociologist The Concept and Religion - 1. ed. Ozcan Gungor - critical ed . 2/259-280. Sociology of Religion Studies. Ankara: Oku Okut Press, 2023. https://doi.org/10.55709/okuokutyayinlari.242