- TR
Chapter Page
Batum Göçmenleri
Authors
- TR
About the Book
Batum’dan göç edenler tamamı olmasa da genel itibariyle Gürcülerden oluşmaktadır. Burada ifade edilen Gürcülerden maksat Artvin ilini de içine alan Acara Bölgesindeki Müslüman Gürcülerdir. Her ne kadar bu halk Türkiye’de Gürcü olarak bilinirse de bunlar kendilerini Çveneburi (Çveneburabi) veya Acar (Acarabi/Adcharebi) veya Müslüman Gürcü şeklinde isimlendirirler. Bu suretle çoğu Ortodoks Hıristiyan olan ve Kartveli (Kartvelebi) denilen Gürcülerden kendilerini ayırırlar ve Kartveli olduklarını kabul etmezler. Çünkü Kartveli Hıristiyan Gürcü anlamına da gelmektedir.
Acar(alı)lar veya Müslüman Gürcülerin anayurdu Gürcistan’ın güney batısında ve Türkiye sınırında bulunan Batum ve çevresiyle Artvin ilinden ibarettir. 93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus harbinden önce Batum, Trabzon vilayetine bağlı bir Sancak (Liva) idi ve Artvin de bu Sancak’a bağlı bir Kaza idi. 93 Harbinden sonra 3 Haziren 1878 Berlin Antlaşmasıyla Batum-Ardahan ve Kars Sancakları (Elviye-i Selâse) Ruslara bırakılınca söz konusu sancaklarda ve bunlara bağlı olan nahiye ve köylerde ikamet edenlere isterlerse Osmanlı toprağına gidebilecekleri hakkı tanındı ve göç etme süresi üç seneyle sınırlandı, ancak daha sonra 8 Şubat 1879 İstanbul Anlaşmasıyla bu süre uzatıldı.
Rus hakimiyetinde ve Rus tebaası olarak kalmak istemeyen Müslüman Acarlardan bir kısmı ata vatanlarını terk ederek anavatan olarak gördükleri Osmanlı Ülkesine göçtüler. Müslüman Acarların bir kısmı ise ata diyarında kalmayı tercih etti. 8 Şubat 1879 İstanbul Anlaşmasına göre göç zorunlu değil, ihtiyari olmakla beraber Rus yönetimi kurduğu baskıyla bölge halkını göçe zorladı. Özellikle Türkiye sınırından başlayıp Batum’un kuzeyindeki Cholakhi Nehrine kadar uzanan Karadeniz sahilindeki verimli, cazip ve güzel yerlerde yaşayan Müslümanları adeta göçe zorladılar. Yukarı ve Aşağı Acara (şimdiki Khula, Shvakhevi ve Kecda) bölgelerinde yaşayan halka fazla dokunmadılar zira buraların toprakları dağlık, kır, bayır ve verimsizdi.
Copyright
Copyright (c) 2025 Oku Okut Press | Permission is required for commercial use.
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Downloads
Publication Information
-
Publication TypeChapter
-
Volume
-
Pages159-162
-
Published5 May 2025
-
Series
-
Series Position11
-
Categories
Uludağ, Süleyman. “Batum Göçmenleri”. From History to the Present: The People of Bursa. ed. Cagfer Karadas - critical ed . 11/159-162. Symposium Books. Ankara: Oku Okut Press, 2025. https://doi.org/10.55709/okuokutyayinlari.460