Plotinos’ta Bilinç Kavramı

Sema Güler

doi:10.55709/okuokutyayinlari.54

Özet

EN
TR

Knowing and understanding existence has always existed in the history of philosophy. One of the philosophies that try to explain and understand existence is Neoplatonism, which is the name of rebirth in Hellenistic philosophy. The founder of Neoplatonism is Plotinus. While explaining existence, Plotinus describes it with a cyclical movement from top to bottom and bottom to top. Consciousness also undertakes the task of understanding this cyclical movement. Consciousness is the state of awareness that helps humans understand their own essence and reveal the true essence of beings in the universe. To understand how this awareness occurs, we need to know Plotinus' system, the overflow theory. The knowledge of the existence in the universe and the true essence of man is hidden in the One, the highest level of existence. One cannot remain in this secret and creates Nous that is close to its own essence. With Nous becoming aware of itself, the third stage of emanation, Spirit, occurs. Again, by turning to the One and contemplating it, the same Nous takes the forms of beings into its own essence. The Spirit formed by Nous is also in a lower position due to its distance from the One. It also maintains its connection with Bir through Nous. The soul returns to Nous and copies the images in Nous into its own essence and transfers them to the substances in the universe. The substances that take the forms receive a light illumination, even if it is less than One. Those who are deprived of this enlightenment continue to remain in darkness in the universe. The substance is bad because it receives little light. In order to understand these events in the universe, the consciousness attached to us through our Spirit becomes important. Our consciousness is an inner experience that gives us the awareness of who we are and enlightens us. With this inner experience, man can understand his place in the universe, his relationship with the universe, and his bond with his Creator. In order to have his own inner experience, his consciousness first pushes him to get rid of his own body's desires and desires, which always limit people. If a person manages to get rid of these, he feels a lightness and liberation in his soul. The consciousness whose soul is lighter and freer establishes the bond between itself and its creator more easily. For Plotinus, this is watching the One. * This study is extracted from my master thesis entitled “Plotinos’un Mistisizmi”, supervised by Professor Doctor Sema Önal (Master’s Dissertation KırıkklaeUniversity, Kırıkkale, Turkey 2018).

Varlığı bilme ve anlama felsefe tarihi içerisinde her daim var olmuştur. Varlığı açıklamaya ve anlamaya çalışan felsefelerden biri de Helenistik felsefe içerisinde yeniden doğuşun adı olan Yeni Platonculuktur. Yeni Platonculuğun kurucusu da Plotinos’tur. Plotinos varlığı açıklarken yukarıdan aşağıya ve aşağıdan yukarıya olan döngüsel bir hareketle anlatmaktadır. Bu döngüsel hareketi anlama işini de bilinç üstlenmektedir. Bilinç İnsanda var olan kendi özünü anlamasına ve evrendeki varlıkların hakiki özlerindeki bilgiyi açığa çıkarmasına yardımcı olan farkındalık halidir. Bu farkındalığın nasıl olduğunu anlamak içinde Plotinos’un sistemi olan taşma teorisini bilmemiz gerekmektedir. Evrendeki varlığın ve insanın hakiki özünün bilgisi varlığın en üst aşaması olan Bir’de saklıdır. Bir bu gizlilik içerisinde kalamaz ve kendi özüne yakın olan Nous’u oluşturmaktadır. Nous’un kendinin farkına varmasıyla sudurun üçüncü aşaması Ruh oluşmaktadır. Yine aynı Nous’un Bir’e dönmesi ve onu seyire dalmasıyla da varlıkların formlarını kendi özüne almaktadır. Nous’un oluşturduğu Ruh’da Bir’e uzaklığı sebebi ile daha aşağı konumdadır. Bir ile irtibatını da Nous üzerinden sağlamaktadır. Ruh Nous’a dönerek Nous’taki imajları kendi özüne kopyalar ve onları evrendeki maddelere aktarır. Formları alan maddeler Bir’den az da olsa bir ışık aydınlanma almış olmaktadırlar. Bu aydınlanmadan mahrum kalanlar ise karanlık olarak devam everende durmaya devam etmektedirler. Madde az ışık alması sebebiyle kötüdür. İşte evrendeki bu olayları anlayabilmek için Ruhumuz aracılığı ile bize iliştirilmiş olan bilinç önem kazanmaktadır. Bilincimiz bizim biz olduğumuzun farkındalığını bize veren önümüzün aydınlanmasını sağlayan bir içsel deneyimdir. İnsan bu içsel deneyim ile evrendeki konumu, evrenle olan ilişkisini ve kendisini yaratanla olan bağını anlayabilmektedir. Kendi içsel deneyimini yaşayabilmesi için ilk olarak bilinci onu kendi bedeni olan ve insanı her zaman sınırlayan istek ve arzularından sıyrılması gerektiğine itmektedir. İnsan bunlardan kurtulmayı başarırsa ruhunda bir hafifleme ve özgürleşme hissetmektedir. Ruhu hafifleyen ve özgürleşen bilinç de kendi ile kendi ile kendini yaratan arasındaki bağı daha rahat kurmaktadır. Plotinos için bu da Bir’i seyretmektir. * Bu çalışma Prof. Dr. Sema Önal danışmanlığında 2018 yılında tamamlanan “Plotinos’un Mistisizmi” başlıklı yüksek lisans tezi esas alınarak hazırlanmıştır (Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale, Türkiye, 2018.)

The Concept of Consciousness in Plotinus